Το Φαράγγι των Μύλων, μια εύκολη διαδρομή για την επόμενη εκδρομή σας!
Κάντε κλίκ στο παρακάτω link
Πρόσφατα Θέματα
RETHYMNO LIVE
ΕΛΛΗΝΑΣ... Ο ΑΕΤΟΣ!
ΡΕΘΥΜΝΟ
Crete-Guns
ΤΑ ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ
Κρήτη | Αυτά είναι τα 13 υπέροχα χωριά που πρέπει να έχεις επισκεφθεί! | Photos
Σελίδα 1 από 1
Κρήτη | Αυτά είναι τα 13 υπέροχα χωριά που πρέπει να έχεις επισκεφθεί! | Photos
25.01.2016
XANIA, ΗΡΑΚΛΕΙΟ, ΛΑΣΙΘΙ, ΡΕΘΥΜΝΟ
Υπέροχα χωριά, λίγα ή και περισσότερα χιλιόμετρα μακριά μας. Πολυφωτογραφημένα ή άγνωστα χωριά, δίπλα στο κύμα ή στη ρίζα του Ψηλορείτη. Γιατί… “Μία φορά ο άνθρωπος, στην Κρήτη άμα πάει, θα βρίσκει πάντα αφορμές, πάλι να ξαναπάει”. Δείτε μερικά μόνο από αυτά, όπως τα κατέγραψε το arttravel.gr
Αρχάνες – Ηράκλειο
Η φήμη των Αρχανών έχει φτάσει σε όλη την Ευρώπη και όχι άδικα. Στην είσοδό τους το επιβλητικό νεοκλασικό που στεγάζει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και λίγο πιο κάτω η ολόλευκη εκκλησία της Παναγίας. Το χωριό-πρότυπο είναι γεμάτο ατμοσφαιρικές γειτονιές με τα καλοσυντηρημένα σπίτια, βαμμένα σε χαρούμενα χρώματα. Σε κάθε βήμα ο επισκέπτης μαθαίνει όλο και περισσότερα για τις Αρχάνες. Γι’αυτό έχουν φροντίσει οι ντόπιοι: το Λαογραφικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το εργαστήριο γλυπτικής, το Μουσείο Κρητικής Ιστορίας και Παράδοσης λίγο πιο έξω.
Στις Άνω Αρχάνες, στην Τουρκογειτονιά, στην αναπαλαιωμένη Φάμπρικα Ελένη θα μάθετε τα πάντα για τον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής ελαιόλαδου. Οι αυλές των σπιτιών αποτελούν από μόνες τους λόγο για να επισκεφτεί κανείς το χωριό. Μεγάλες κι ολάνθιστες, μοιάζουν με όαση. Όλο το χωριό έχει μια αύρα διαφορετική από όλα τα άλλα κρητικά χωριά κι αυτό χάρη στους απέραντους αμπελώνες που κυκλώνουν το χωριό και στις δροσερές πηγές και τα υπόγεια νερά που διασχίζουν τα πέτρινα καλντερίμια και την πλατεία. Και πάντα οι ανοιχτόκαρδοι αρχανιώτες επιμένουν να κεράσουν τους επισκέπτες καπρικό (χοιρινό-λουκούμι στον ξυλόφουρνο) και μετά απαραίτητα πρόποση με ρακή στις χαρές που θα έρθουν.
Χουδέτσι – Ηράκλειο
Είναι περίεργο πώς αυτό το μικρό χωριό στα ορεινά του Ηρακλείου βγάζει τόση ενέργεια. Ίσως είναι οι νέοι που το γεμίζουν τα καλοκαίρια με τις φωνές τους. Ίσως πάλι είναι οι ντόπιοι που πειραματίζονται συνεχώς με ήχους και δεν χάνουν την ευκαιρία να στήσουν το επόμενο αυτοσχέδιο γλέντι στην πλατεία με τα δάχτυλά τους να χορεύουν επιδέξια πάνω στις χορδές της λύρας.
Αυτόν τον τόπο, που λατρεύει την ρίμα, επέλεξαν ως παραθεριστικό θέρετρο το πρώτο μισό του 20ου αιώνα οι ευκατάστατοι Ηρακλειώτες, τον ίδιο τόπο επέλεξε πριν 35 χρόνια και ο πολυταξιδεμένος Ιρλανδός καλλιτέχνης Ross Daly. Αφού γύρισε όλο τον κόσμο βρήκε στο Χουδέτσι το δικό του μουσικό καταφύγιο και έστησε τον ”Λαβύρινθο”, το μουσικό του εργαστήριο. Νιώστε την ενέργεια του χωριού περπατώντας ανάμεσα στα ανέπαφα αρχοντικά με το δροσερό αεράκι που κατεβάζει η ρεματιά από το μοναστήρι της Σπηλιώτισσας να προκαλεί ένα γλυκό ρίγος.
Ζαρός – Ηράκλειο
Στέκει για πάνω από 400 χρόνια και δεν υπάρχει άλλος σε ολόκληρη την Κρήτη. “Είναι μοναχοπαίδι”, έλεγε με περηφάνια ο κυρ Μιχάλης, ο τελευταίος μυλωνάς του νησιού. Για δεκαετίες άλεθε το κριθάρι και το σιτάρι των συγχωριανών του για να δώσει αλεύρι για το ψωμί. Ακόμα και από το Ρέθυμνο έρχονταν για το αλεύρι του. Έφυγε από την ζωή λίγο πριν πατήσει τα 100 ο κυρ Μιχάλης αλλά άφησε πίσω του έναν νερόμυλο-κόσμημα. Έναν από τους πολλούς που λειτουργούσαν κάποτε στο χωριό χάρη στα άφθονα νερά. Τόπος ευλογημένος στους πρόποδες του Ψηλορείτη. Εύφορα κτήματα και περιβόλια, με αδιαμφισβήτητη πρωταγωνίστρια την τεχνητή λίμνη, γεμάτη πέστροφες. Κι από πάνω καθρεφτίζονται τα επιβλητικά βράχια του Ψηλορείτη.
Άνω και Κάτω Ασίτες – Ηράκλειο
Αμπελώνες, ελαιώνες και πάλι αμπελώνες. Αυτή είναι η διαδρομή μέχρι να φτάσει κανείς στους ανατολικούς πρόποδες του Ψηλορείτη. Εκεί βρίσκονται σκαρφαλωμένα σε υψόμετρο 450 μέτρων δύο από τα πιο παραδοσιακά χωριά ολόκληρου του νομού. Σήμερα επικρατεί κινητικότητα. Παρέες νεαρών ντυμένοι στα κίτρινα και πράσινα κατευθύνονται προς το γήπεδο. ”Τα χρώματα της Βραζιλίας”, λέει γελώντας ο Μηνάς, ένθερμος υποστηρικτής της τοπικής ομάδας. Από το 1990 οι Άνω και Κάτω Ασίτες ένωσαν τις δυνάμεις τους και ίδρυσαν την Ένωση Ασιτών, το ποδοσφαιρικό καμάρι της περιοχής. Το άλλο καμάρι της περιοχής είναι η Μονή του Αγίου Γεωργίου Γοργολαΐνη.
Είναι από τις αρχαιότερες στην Κρήτη αφού υπάρχει τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα. Στην αυλή της υπάρχουν δύο ”θαύματα” της φύσης: ένας πλάτανος και ένα κυπαρίσσι που έχουν κριθεί διατηρητέα. Διατηρητέα είναι η πελώρια δρυς στη θέση ”Μαστραχά”, εκεί όπου σκοτώθηκε ηρωικά ο Φραγκιός Μαστραχάς αγωνιζόμενος σε μάχη του 1868. Τον αγαπάνε τον τόπο τους οι ασιτιανοί. Έχουν πολιτιστικό σύλλογο, βιβλιοθήκη και λαογραφικό μουσείο και μοιάζουν να έχουν βάλει σκοπό της ζωής τους να τον αγαπήσεις κι εσύ. Γι’αυτό μην αρνηθείς να καθίσεις μαζί τους στο καφενείο και παρέα με ρακές να μάθεις για τα σπήλαια, τις εκκλησίες, τα έθιμα και τον εγκαταλειμμένο οικισμό της Νίσης.
Φαράγγι Μύλλων Ρεθυμνο
Μερικά μόλις χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο, σε μια περιοχή άγριας φυσικής ομορφιάς που εντυπωσιάζει, τόσο τους ντόπιους όσο και τους ξένους επισκέπτες, βρίσκεται το φαράγγι των Μύλλων, καλυμμένο από ένα πέπλο πρασίνου.
Το φαράγγι καλύπτεται κυριολεκτικά από ένα χαλί άγριας βλάστησης, το οποίο κάνει δύσκολη την εξερεύνηση όλων των νερόμυλων (30 περίπου) που υπήρχαν στην κοίτη του ποταμού.
Ανάμεσα στα πολυάριθμα δέντρα και φυτά που καλύπτουν ολόκληρο το φαράγγι, βρίσκεται ένα ενετικό μέγαρο του δέκατου έκτου αιώνα (16ου), το οποίο αποτέλεσε κατοικία ενός ενετού φοροεισπράκτορα, που επιτηρούσε τις ποσότητες σιταριού που αλέσωνταν και την ποσότητα του αλευριού που παρασκευαζόταν, προκειμένου να φορολογηθούν οι μυλωνάδες.
Οι φούρνοι του, παρήγαγαν τις μεγάλες ποσότητες ψωμιού που ήταν απαραίτητες προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των Ενετικών Αρχών.
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει για τους επισκέπτες ο μεγάλος αριθμός εκκλησιών που βρίσκονται στην περιοχή όπως είναι η εκκλησία της Παναγίας του Χαλεβή, το μικρό παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη, το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου, και η εκκλησία των Αγίων Πέντε Παρθένων.
Όταν κάποιος αναφέρεται στο φαράγγι των Μύλλων, δεν μπορεί να αγνοήσει την χλωρίδα και την πανίδα του. Ο επισκέπτης νιώθει να χάνεται από την μαγεία της φύσης που τον περιβάλει. Τεράστια δέντρα όπως μουριές, κυπαρίσσια, αλλά και καλλιεργήσιμα δέντρα και φυτά, καθώς επίσης και τα πολύχρωμα αγριολούλουδα και οι θάμνοι που καλύπτουν το έδαφος σαν τάπητας, συνθέτουν ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς.
Η φύση έχει πράγματι ευλογήσει αυτόν τον τόπο. Το φαράγγι είναι επίσης βιότοπος κάθε τύπου φτερωτού πλάσματος. Ο επισκέπτης ακούει τις ευτυχείς μελωδίες της κουκουβάγιας , του κότσυφα, των τρυγονιών, και πολλών άλλων πουλιών τραγουδιού, ενώ έχει την ευκαιρία να θαυμάσει άγρια περιστέρια και γεράκια που βρίσκονται κρυμμένα ψηλά στους βράχους. Μέσα στο Μυλωνιανό φαράγγι, που αρχίζει στα δυτικά του Χρωμοναστηρίου και φθάνει σχεδόν στη θάλασσα, κτίστηκαν οι μικροί οικισμοί των Μύλλων.
Ο ενδιαφερόμενος επισκέπτης για την ξενάγηση του στο φαράγγι των Μύλων μπορεί να ξεκινήσει είτε από το Ξηρό Χωριό, είτε να οδηγήσει προς την κατεύθυνση του Χρωμοναστηρίου και να αφήσει το όχημα του στην πινακίδα με την επιγραφή «Φαράγγι των Μύλων». Μετά από έναν περίπατο περίπου 300 μέτρων φτάνει σε ένα παραδοσιακό καφενείο – Ταβέρνα, όπου ο Ευάγγελος τον περιμένει, έτοιμος να παράσχει οποιεσδήποτε πληροφορίες.
Ο Ευάγγελος μεγάλωσε στο χωριό που τώρα έχει εγκαταλειφθεί και έζησε εκεί έως το 1970. Υστέρα από την ανακαίνιση του σπιτιού στο οποίο μεγάλωσε, άνοιξε ένα παραδοσιακό καφενείο – Ταβέρνα όπου ο επισκέπτης μπορεί να βρει φαγητό και ποτά. Όλα τα προϊόντα που υπάρχουν στο μαγαζί, από την σαλάτα μέχρι και το κρέας είναι τοπικά προϊόντα και απολύτως φρέσκα. .
Καλώς ήρθατε στο Φαράγγι των Μύλλων
ΜΥΛΟΙ ΡΕΘΥΜΝΗΣ-ΦΑΡΑΓΓΙ ΜΥΛΛΩΝ
Συντεταγμένες: 35°20′16″N 24°30′12″E (Χάρτης)
Μύλοι
Χάρτης Θέση στην Ελλάδα Μύλοι Πληροφορίες Γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτη Περιφέρεια Κρήτης Νομός Ρεθύμνου Δήμος Ρεθύμνης Υψόμετρο 270 m Οι Μύλοι είναι σήμερα οικισμοί (τμήματα) της τοπικής κοινότητας Χρωμοναστηρίου του δήμου Ρεθύμνης της περιφέρειας Κρήτης (πρόγραμμα Καλλικράτης). Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας συμπεριλαμβανόταν στο δημοτικό διαμέρισμα Χρωμοναστηρίου του Καποδιστριακού δήμου Ρεθύμνης. Οι Άνω και Κάτω Μύλοι έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί οικισμοί μέσης πολιτιστικής αξίας (κατηγορία ΙΙ) (ΦΕΚΔ 728/1995) [1] [2]
Ιστορία, γεωγραφία περιοχής Οι Μύλοι Ρεθύμνου ήταν παλαιότερα οικισμός κτισμένος μέσα στο Μυλωνιανό φαράγγι σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο, αριστερά του αυτοκινητόδρομου προς Χρωμοναστήρι. Αποτελούνταν από δύο γειτονιές των Απάνω και Κάτω Μύλων. Από το 1972 οι Απάνω-Κάτω Μύλοι εγκαταλείφθηκαν και οι κάτοικοί τους εγκαταστάθηκαν στο νέο οικισμό των Μύλων που βρίσκεται δυτικά, εκτός φαραγγιού, σε υψόμετρο 270 μέτρων. Οι παλαιοί οικισμοί των Μύλων μέσα στο φαράγγι αποτελούν πλέον τουριστική περιοχή. Η νότια από τους παλιούς οικισμούς των Μύλων περιοχή του Μυλωνιανού φαραγγιού είναι πλούσια σε πηγαία νερά, γι’ αυτό κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν νερόμυλοι–αλευρόμυλοι από την εποχή που άρχισε να γίνεται χρήση των υδατοπτώσεων για παραγωγή ενέργειας. Το φαράγγι φιλοξενεί πολλά σπάνια είδη της κρητικής χλωρίδας και είναι πολύ εύκολο στην πρόσβαση[3] Το φαράγγι κατά τη Βενετική Κυριαρχία συναντάται με το όνομα Κοιλάδα Καμηλάρη (Valle Cammilari). [4]
Η αρχή του φαραγγιού, οικισμός Οι νερόμυλοι Αντούμε από το βιβλίο/εργασία «Οι νερόμυλοι του Ρεθύμνου, Μια ιστορική προσέγγιση της ακμής και παρακμής του προβιομηχανικού οικισμού» του Μανούσου Μαραγκάκη, σε συνεργασία με τους μαθητές της ομάδας ΤΕΧΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΜΥΛΟΜΑΘΕΙΑ του Ε.Π.Λ. Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 1996, τις εξής πληροφορίες: Κατά μήκος της κοίτης του ποταμού, που διασχίζει το φαράγγι, υπάρχουν χαλάσματα παλιών νερόμυλων από τους οποίους πήραν τα ονόματά τους οι προβιομηχανικοί οικισμοί Πάνω και Κάτω Μύλοι. Η ιστορία τους, καθώς και η ιστορία των νερόμυλων, ξεκινά πιθανότατα από το Μεσαίωνα. Η παλιότερη χρονολογία ύπαρξης νερόμυλων στους Μύλους έρχεται στο φως μέσα από ένα νοταριακό (συμβολαιογραφικό) έγγραφο που αφορά μια διαρκή ενοικίαση μύλου στις 31 Μαίου του 1643. Η παραγωγή και κυρίως οι αλεστικές υπηρεσίες τους ήταν ιδιαίτερα σημαντικές κατά τους περασμένους αιώνες, γιατί τροφοδοτούσαν αδιάκοπα την πόλη του Ρεθύμνου και τις γύρω περιοχές με αλεύρι για αρτοσκευάσματα. Ουσιαστική αιτία της δημιουργίας των μύλων στάθηκε η γεωργική πολιτική και συγκεκριμένα η πολιτική για το σιτάρι, την παραγωγή και τη μεταποίησή του, που εφάρμοσαν οι Ενετοί μετά από χρόνιες παραινέσεις προς τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας. Η πολιτική αυτή της σιτάρκειας που εφαρμόστηκε από τους κατακτητές Βενετούς, ήταν έργο μεγίστης στρατηγικής σημασίας για την ανεξαρτησία, σε περίοδο αποκλεισμών του νησιού από εχθρικούς στόλους.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι περισσότεροι Τούρκοι κατοικούσαν στους Κάτω Μύλους καθώς και σε διάσπαρτες μυλοκατοικίες και αγροικίες κατά μήκος του ποταμού και βορειότερα, μέχρι τον Άγιο Μάρκο. Τα εδάφη στην περιοχή αυτή τα διάλεξαν οι Τούρκοι γιατί ήταν πιο παραγωγικά, τα νερά περισσότερα, τα πηγάδια ψηλότερα για μεγαλύτερη ενέργεια στους νερόμυλους και η αγορά του Ρεθύμνου πιο κοντά. Οι Τούρκοι αποκαλούσαν τον οικισμό Δεϊμενλού ή Δεϊμενλίκ, που σημαίνει μύλοι-μυλότοπος. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής επαναλειτούργησαν εντονότερα 10 νερόμουλοι γιατί οι ντιζελοκίνητοι αλευρόμυλοι της πόλης σταμάτησαν να λειτουργούν από έλλειψη καυσίμων.
Το 1963 το Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών μετά από έκθεση γεωλόγου αποφάσισε τη μεταφορά του οικισμού. Για το σκοπό αυτό απαλλοτριώθηκε η περιοχή «Φραχτό» και παραχωρήθηκαν 20 οικόπεδα σε ισάριθμες οικογένειες και διατέθηκαν πιστώσεις για έργα υποδομής. Το 1972 παραδόθηκαν οι νέες οικίες ενώ εγκαταλείφθηκαν υποχρεωτικά και οριστικά οι δύο οικισμοί, Πάνω και Κάτω Μύλοι. Υπάρχουν ακόμα απομεινάρια του υδροδικτύου καθώς και αποσαθρωμένα εξαρτήματα του μηχανισμού των νερόμυλων, που άρχισαν να φθίνουν στο τέλος του 19ου αιώνα και εγκαταλείφθηκαν σταδιακά από τις αρχές του 20ου αιώνα.
Το φαράγγι Αυτό το καταπράσινο φαράγγι φιλοξενεί πολλά σπάνια είδη της κρητικής χλωρίδας. Η είσοδός του είναι στα νότια του χωριού Χρωμοναστήρι και η έξοδός του κοντά στο Ξηρό Χωριό.[5]. Η περιήγηση του φαραγγιού είναι δυνατή μόνο με τα πόδια, με δίωρη διαδρομή που αποζημιώνει τους περιηγητές της με μοναδικές δροσιστικές εικόνες αναψυχής, ιδιαίτερα την άνοιξη και τον καλοκαίρι.[6]
Το φαράγγι είναι κυριολεκτικά πνιγμένο μέσα στο πράσινο και ξεχωρίζει κανείς τα ερείπια των πετρόκτιστων κατοικιών των δύο οικισμών και τα απομεινάρια από τους τριάντα περίπου νερόμυλους που υπήρχαν. Οι περισσότεροι νερόμυλοι βρίσκονται κατανεμημένοι κατά μήκος του Μυλωνιανού ρυακιού, η δε πρόσβαση σε αυτούς δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη λόγω της απότομης γεωμορφίας και του ανάγλυφου της περιοχής. Τα νερά από το Χρωμοναστηριανό και Καπεδιανό ρυάκι ενώνονται και δημιουργούν το Μυλωνιανό ρυάκι που ενισχυμένο από τις γύρω πηγές, του Αγίου Αντωνίου, των Πέντε Παρθένων και άλλων μικρότερων μετάφερε μεγάλη ποσότητα νερού για όλο το χρόνο και έδινε κίνηση σε όλους τους μύλους συγχρόνως, τα νερά δε αυτά κατέληγαν βορειότερα στον ποταμό Πλατανέ.
Αναρίθμητα είναι τα σπήλαια στα ανατολικά και δυτικά πρανή του φαραγγιού. Γύρω γύρω υπάρχουν γραφικότατα εκκλησάκια που διατηρούνται ακόμα: Άγιος Αντώνιος, Τίμιος Σταυρός, Άγιος Ιωάννης (σε σπηλιά), Αγίες Πέντε Παρθένες, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος και βορειότερα η Παναγιά του Χαλεβή[7].
Άλλες πληροφορίες Οι παλαιοί Απάνω και Κάτω Μύλοι έχουν κηρυχθεί διατηρητέα μνημεία (ΦΕΚ Δ’ 728/21-9-1995).
Η περιοχή έχει ενταχθεί στο Κτηματολογικό Γραφείο Ρεθύμνου, ήδη από 7-7-2005 (Χρωμοναστήρι). (Άλλες περιοχές που εξυπηρετούνται από το γραφείο αυτό: Ρέθυμνο, ΄Αδελε, Αργυρούπολη, Αρμένοι, Ατσιπόπουλο, Γεράνι, Επισκοπή , Μαρουλάς, Πρασιές, Πρινές, Ρουσσοσπίτι) [8]
Βάμος – Χανιά
Ταξίδι στο Βάμο σημαίνει φυγή στο πιο ανόθευτο κομμάτι της Κρήτης, αυτό που σέβεται την ιστορία της, τα σπίτια και τα αρχοντικά της, αφουγκράζεται τη φύση και κρατά αναλλοίωτη την παράδοση. Σημαίνει συνάντηση με ανθρώπους αγέρωχους και απρόβλεπτους, που κάποιος αόρατος μαγνήτης κρατάει στον τόπο τους. Ελαιώνες και οπωρώνες δημιουργούν ένα σκηνικό Τοσκάνης, και τριγύρω αγροτόσπιτα φτιαγμένα από πέτρα, χώμα και ξύλο. Οι ντόπιοι θα σε υποδεχτούν σαν να σε ήξεραν από πάντα. Καθώς περπατάς στην παλιά γειτονιά με τα πέτρινα σοκάκια, τις μυστικές γωνιές και τα υπέροχα αναπαλαιωμένα αποκωρονιώτικα σπίτια, θα σε τραβήξουν να σε κεράσουν ρακή κι ένα εξαιρετικό κομμάτι απάκι έτσι για τον μεζέ.
Συνοδοιπόροι στο ταξίδι αυτό, άνθρωποι απ΄ όλο τον κόσμο, Άγγλοι, Αμερικανοί και Ιάπωνες. Μια ιδιόρρυθμη ”κάστα” μυημένων στην απόδραση προς το όνειρο. Γυρνούν ξανά και ξανά στον Βάμο για να αναγεννηθούν στη φύση, περπατώντας στα άπειρα μονοπάτια που οργώνουν την περιοχή, διασχίζοντας κατάφυτα ρέματα και απόμερα ξωκλήσια. Για να μάθουν πώς παρασκευάζεται η γραβιέρα, η μυζήθρα και ο ανθότυρος και να φορέσουν την ποδιά για να φτιάξουν καλιτσούνια και ντολμαδάκια. Για να δουν το φεγγάρι να βγαίνει πάνω από τα Λευκά Όρη πίνοντας Μαρουβά και ακούγοντας μαντινάδες για ανεκπλήρωτες αγάπες.
Χώρα Σφακίων – Χανιά
Από τα Χανιά ως τα Σφακιά είναι περίπου 90 λεπτά. Τόσο κάνει για να βγει κανείς από το Αιγαίο στο Λιβυκό, ακολουθώντας το δρόμο που περνάει μέσα απ’ το κρητικό ”φαρ ουέστ”. Ανάμεσα στις στροφές ξεφυτρώνουν μαγαζάκια, ταβέρνες, αναψυκτήρια και κάπου κάπου ένα ξενοδοχείο. Πίσω από τα άγρια βουνά, εμφανίζεται σαν προέκταση των φαραγγιών το Λιβυκό πέλαγος. Το τοπίο είναι καθηλωτικό, σχεδόν τρομακτικό. Η Χώρα είναι η έδρα του δήμου Σφακίων, του πιο αραιοκατοικημένου δήμου της Ελλάδας. Μια δυσπρόσιτη και τραχιά περιοχή που περιβάλλεται από τις απόκρημνες πλαγιές των Λευκών Ορέων και τα πολυάριθμα φαράγγια που σχηματίζονται σ’αυτές.
Το χωριό είναι χτισμένο σχεδόν στην κατάληξη του φαραγγιού του Ίμπρου κι έχει δύο λιμανάκια όπου δένουν τα καραβάκια για την Αγία Ρουμέλη, το Λουτρό και το νησί της Γαύδου. Σε τούτο τον τόπο θα βρεις περήφανους Σφακιανούς που δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές, που αψήφισαν το θάνατο και πρωτοστάτησαν σε αμέτρητες εξεγέρσεις κατά των Τούρκων. Είναι ένας τόπος γεμάτος περηφάνια, αγάπη για την Κρήτη και δέος για την ομορφιά που δεν τιθασεύεται.
Λουτρό Σφακίων – Χανιά
Δεκαπέντε λεπτά. Τόσο θα χρειαστεί το καραβάκι για να σας μεταφέρει από τη Χώρα Σφακίων στο μικροσκοπικό χωριό. Στο στριμωγμένο ανάμεσα στα βράχια οικισμό, νιώθει κανείς πως ανακάλυψε τον τελευταίο καλοκαιρινό παράδεισο της νότιας Κρήτης. Απομονωμένος, γαλήνιος, με ένα μπαράκι, μαγαζάκια και δωμάτια μετρημένα στα δάχτυλα. Εδώ δεν υπάρχουν δρόμοι που να οδηγούν στο Λουτρό ή μακριά από αυτό. Και πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να σε μαγέψει εκείνη η πανσέληνος που βάψει ολόκληρο τον κόλπο ασημένιο. Είναι η στιγμή που η επιστροφή στον πολιτισμό μοιάζει με εμπειρία που δεν θα θες να ξαναζήσεις.
Ανώγεια – Ρέθυμνο
”Τα Ανώγεια βρίσκονται πάνω σε κορυφή βουνού γιατί τους αρέσει να φαίνονται. Είναι το τελευταίο χωριό που συναντάς ανεβαίνοντας στον ουρανό από τον Ψηλορείτη. Τα μητάτα είναι τα σπίτια των βοσκών, σαν πέτρινες μήτρες, με την τεχνική της υστερομινωικής εποχής. Στα Ανώγεια οι γυναίκες έχουν ονομαστά μπαλκόνια με λουλούδια. Στα υφαντά τους στα εργαστήρια κυριαρχούσε ο κόκκινος κάμπος. Οι χώροι όπου γίνονταν οι γάμοι και τα γλέντια: στο Περαχώρι, στην Καβαλλαρία, στο Μεϊντάνι. Όλες οι πλατείες έχουν γύρω γύρω καφενεία. Στην ουσία είναι αξονικοί τομογράφοι.
Όταν κάποιος περάσει από τη μέση της πλατείας, ακτινογραφείται από τους θαμώνες. Ο σαρκασμός και ο αυτοσαρκασμός είναι στοιχεία της καθημερινότητας. Αν είσαι ξένος και επισκεφτείς τα Ανώγεια, όταν σε κεράσουν (και θα σε κεράσουν), να ανταποδώσεις το κέρασμα και θα σου ανοίξουν την καρδιά τους”. Έτσι περιγράφει ο Λουδοβίκος των Ανωγείων την πατρίδα του και μόνο αν την επισκεφτείτε θα μπορέσετε να καταλάβετε γιατί διαφέρει από κάθε άλλο χωριό της Κρήτης.
Μαργαρίτες – Ρέθυμνο
Θα σας το συστήσουν ως το χωριό των πιθαράδων, αφού οι Μαργαρίτες έχουν παράδοση στην αγγειοπλαστική. Τριγυρνώντας στα σοκάκια βλέπεις τις μεγάλες γλάστρες από πηλό έξω από τις πόρτες και τους λιγοστούς τουρίστες να μπαίνουν στα κεραμοποιεία. Τα λουλούδια κατακλύζουν τις αυλές, το βράδυ το αεράκι είναι δροσερό, η ρακή παγωμένη και η ζωή απλή και ωραία. Σκαρφαλωμένες σε υψόμετρο 300 μέτρων, στους βόρειους πρόποδες του Ψηλορείτη, οι Μαργαρίτες απέχουν 27 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο. Αρχαία μοναστήρια, πύργοι, μονοπάτια, ξωκλήσια κρυμμένα σε σπηλιές και φαράγγια και μια εύφορη κοιλάδα που απλώνεται μπροστά από το χωριό συνθέτουν το σκηνικό του γραφικού χωριού.
Πλακιάς – Ρέθυμνο
Τίποτα δεν θυμίζει το σκηνικό που αντίκριζαν εδώ οι ελάχιστοι, εναλλακτικοί ταξιδιώτες που έφταναν στο νότο του Ρεθύμνου πριν λίγες δεκαετίες: δέκα σπιτάκια όλα κι όλα και μια χούφτα φιλόξενοι κάτοικοι. Μετά τη δεκαετία του ’70, ο Πλακιάς μεγάλωσε, απέκτησε περισσότερα σπίτια που αγκαλιάζουν τον μεγάλο κόλπο που έχει σχήμα μισοφέγγαρου, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα, ταβερνάκια αλλά και πολλούς καλοκαιρινούς επισκέπτες που λατρεύουν τις παραλίες της και αλλά και την πεζοπορία.
Τριόπετρα – Ρέθυμνο
Γύρω μας τα γνώριμα, άναρχα βουνά της Κρήτης. Μόλις τρία χιλιόμετρα απ’ την περιοχή του Άγιου Παύλου είναι τα Ακούμια, ένα χωριό που ξεκινά από το ύψος του κεντρικού δρόμου και κατεβαίνει ως την παραλία της Ακουμιανής Γυαλιάς, δηλαδή της Τριόπετρας. Στεκόμαστε στην άκρη στον Άγιο Παύλο και αγναντεύουμε την παραλία της Τριόπετρας. Τρεις τεράστιες, λείες πέτρες στη μια άκρη της χάρισαν το όνομά της. Εκεί το τοπίο είναι τελείως διαφορετικό. Η παραλία είναι τεράστια σε μήκος με μαγαζάκια και καταλύματα μετρημένα στα δάχτυλα. Ήρθαμε εδώ για να βιώσουμε την απόλυτη ελευθερία, για να νιώσουμε την αλμύρα του Λιβυκού πελάγους στα χείλη και να χαμογελάσουμε.
Μακρύγιαλος – Λασίθι
Το ψαροχώρι βρίσκεται 25 χλμ από την Ιεράπετρα. Μέχρι τη δεκαετία του ’70, ο τότε μικρό παραθαλάσσιος οικισμός αποτελούσε μια φτωχή και παραμελημένη περιοχή στη νότια Κρήτη με λίγες αποθήκες κτισμένες στη άκρη της θάλασσας, στις οποίες οι ντόπιοι κάτοικοι (που εκείνη την εποχή κατοικούσαν στα γύρω βουνά) αποθήκευαν προς εξαγωγή διάφορα προϊόντα όπως λάδι, σουλτανίνα, χαρούπια, σιτηρά και οικόσιτα ζώα. Από το 1980, όμως, αυτό το ακατέργαστο παραθαλάσσιο κομμάτι στο Λιβυκό πέλαγος παίρνει γλυκιά εκδίκηση και έχει μετατραπεί στον αγαπημένο προορισμό για τους λάτρεις τις ανεπιτήδευτης ομορφιάς. Οι μυημένοι γνωρίζουν πως τα ήρεμα νερά της αμμουδερής παραλίας του οικισμού είναι πολύ ζεστά ακόμη και στα τέλη Οκτωβρίου.
Κουτσουνάρι – Λασίθι
Γραφικός οικισμός, μόλις 9 χλμ από την Ιεράπετρα. Ξεχωρίζει η μεγάλη αμμουδερή παραλία του που διαθέτει οργανωμένα αλλά και πιο ήσυχα σημεία. Το πανέμορφο χωριουδάκι είναι αρκετά ανεπτυγμένο τουριστικά ενώ μεγάλο του ατού είναι η κοντινή του απόσταση από την Ιεράπετρα. Εδώ, θα έρθετε για να ζήσετε ήσυχες διακοπές χωρίς να σας λείψει καμία από τις ανέσεις.
http://www.zarpanews.gr/
XANIA, ΗΡΑΚΛΕΙΟ, ΛΑΣΙΘΙ, ΡΕΘΥΜΝΟ
Υπέροχα χωριά, λίγα ή και περισσότερα χιλιόμετρα μακριά μας. Πολυφωτογραφημένα ή άγνωστα χωριά, δίπλα στο κύμα ή στη ρίζα του Ψηλορείτη. Γιατί… “Μία φορά ο άνθρωπος, στην Κρήτη άμα πάει, θα βρίσκει πάντα αφορμές, πάλι να ξαναπάει”. Δείτε μερικά μόνο από αυτά, όπως τα κατέγραψε το arttravel.gr
Αρχάνες – Ηράκλειο
Η φήμη των Αρχανών έχει φτάσει σε όλη την Ευρώπη και όχι άδικα. Στην είσοδό τους το επιβλητικό νεοκλασικό που στεγάζει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και λίγο πιο κάτω η ολόλευκη εκκλησία της Παναγίας. Το χωριό-πρότυπο είναι γεμάτο ατμοσφαιρικές γειτονιές με τα καλοσυντηρημένα σπίτια, βαμμένα σε χαρούμενα χρώματα. Σε κάθε βήμα ο επισκέπτης μαθαίνει όλο και περισσότερα για τις Αρχάνες. Γι’αυτό έχουν φροντίσει οι ντόπιοι: το Λαογραφικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το εργαστήριο γλυπτικής, το Μουσείο Κρητικής Ιστορίας και Παράδοσης λίγο πιο έξω.
Στις Άνω Αρχάνες, στην Τουρκογειτονιά, στην αναπαλαιωμένη Φάμπρικα Ελένη θα μάθετε τα πάντα για τον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής ελαιόλαδου. Οι αυλές των σπιτιών αποτελούν από μόνες τους λόγο για να επισκεφτεί κανείς το χωριό. Μεγάλες κι ολάνθιστες, μοιάζουν με όαση. Όλο το χωριό έχει μια αύρα διαφορετική από όλα τα άλλα κρητικά χωριά κι αυτό χάρη στους απέραντους αμπελώνες που κυκλώνουν το χωριό και στις δροσερές πηγές και τα υπόγεια νερά που διασχίζουν τα πέτρινα καλντερίμια και την πλατεία. Και πάντα οι ανοιχτόκαρδοι αρχανιώτες επιμένουν να κεράσουν τους επισκέπτες καπρικό (χοιρινό-λουκούμι στον ξυλόφουρνο) και μετά απαραίτητα πρόποση με ρακή στις χαρές που θα έρθουν.
Χουδέτσι – Ηράκλειο
Είναι περίεργο πώς αυτό το μικρό χωριό στα ορεινά του Ηρακλείου βγάζει τόση ενέργεια. Ίσως είναι οι νέοι που το γεμίζουν τα καλοκαίρια με τις φωνές τους. Ίσως πάλι είναι οι ντόπιοι που πειραματίζονται συνεχώς με ήχους και δεν χάνουν την ευκαιρία να στήσουν το επόμενο αυτοσχέδιο γλέντι στην πλατεία με τα δάχτυλά τους να χορεύουν επιδέξια πάνω στις χορδές της λύρας.
Αυτόν τον τόπο, που λατρεύει την ρίμα, επέλεξαν ως παραθεριστικό θέρετρο το πρώτο μισό του 20ου αιώνα οι ευκατάστατοι Ηρακλειώτες, τον ίδιο τόπο επέλεξε πριν 35 χρόνια και ο πολυταξιδεμένος Ιρλανδός καλλιτέχνης Ross Daly. Αφού γύρισε όλο τον κόσμο βρήκε στο Χουδέτσι το δικό του μουσικό καταφύγιο και έστησε τον ”Λαβύρινθο”, το μουσικό του εργαστήριο. Νιώστε την ενέργεια του χωριού περπατώντας ανάμεσα στα ανέπαφα αρχοντικά με το δροσερό αεράκι που κατεβάζει η ρεματιά από το μοναστήρι της Σπηλιώτισσας να προκαλεί ένα γλυκό ρίγος.
Ζαρός – Ηράκλειο
Στέκει για πάνω από 400 χρόνια και δεν υπάρχει άλλος σε ολόκληρη την Κρήτη. “Είναι μοναχοπαίδι”, έλεγε με περηφάνια ο κυρ Μιχάλης, ο τελευταίος μυλωνάς του νησιού. Για δεκαετίες άλεθε το κριθάρι και το σιτάρι των συγχωριανών του για να δώσει αλεύρι για το ψωμί. Ακόμα και από το Ρέθυμνο έρχονταν για το αλεύρι του. Έφυγε από την ζωή λίγο πριν πατήσει τα 100 ο κυρ Μιχάλης αλλά άφησε πίσω του έναν νερόμυλο-κόσμημα. Έναν από τους πολλούς που λειτουργούσαν κάποτε στο χωριό χάρη στα άφθονα νερά. Τόπος ευλογημένος στους πρόποδες του Ψηλορείτη. Εύφορα κτήματα και περιβόλια, με αδιαμφισβήτητη πρωταγωνίστρια την τεχνητή λίμνη, γεμάτη πέστροφες. Κι από πάνω καθρεφτίζονται τα επιβλητικά βράχια του Ψηλορείτη.
Άνω και Κάτω Ασίτες – Ηράκλειο
Αμπελώνες, ελαιώνες και πάλι αμπελώνες. Αυτή είναι η διαδρομή μέχρι να φτάσει κανείς στους ανατολικούς πρόποδες του Ψηλορείτη. Εκεί βρίσκονται σκαρφαλωμένα σε υψόμετρο 450 μέτρων δύο από τα πιο παραδοσιακά χωριά ολόκληρου του νομού. Σήμερα επικρατεί κινητικότητα. Παρέες νεαρών ντυμένοι στα κίτρινα και πράσινα κατευθύνονται προς το γήπεδο. ”Τα χρώματα της Βραζιλίας”, λέει γελώντας ο Μηνάς, ένθερμος υποστηρικτής της τοπικής ομάδας. Από το 1990 οι Άνω και Κάτω Ασίτες ένωσαν τις δυνάμεις τους και ίδρυσαν την Ένωση Ασιτών, το ποδοσφαιρικό καμάρι της περιοχής. Το άλλο καμάρι της περιοχής είναι η Μονή του Αγίου Γεωργίου Γοργολαΐνη.
Είναι από τις αρχαιότερες στην Κρήτη αφού υπάρχει τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα. Στην αυλή της υπάρχουν δύο ”θαύματα” της φύσης: ένας πλάτανος και ένα κυπαρίσσι που έχουν κριθεί διατηρητέα. Διατηρητέα είναι η πελώρια δρυς στη θέση ”Μαστραχά”, εκεί όπου σκοτώθηκε ηρωικά ο Φραγκιός Μαστραχάς αγωνιζόμενος σε μάχη του 1868. Τον αγαπάνε τον τόπο τους οι ασιτιανοί. Έχουν πολιτιστικό σύλλογο, βιβλιοθήκη και λαογραφικό μουσείο και μοιάζουν να έχουν βάλει σκοπό της ζωής τους να τον αγαπήσεις κι εσύ. Γι’αυτό μην αρνηθείς να καθίσεις μαζί τους στο καφενείο και παρέα με ρακές να μάθεις για τα σπήλαια, τις εκκλησίες, τα έθιμα και τον εγκαταλειμμένο οικισμό της Νίσης.
Φαράγγι Μύλλων Ρεθυμνο
Μερικά μόλις χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο, σε μια περιοχή άγριας φυσικής ομορφιάς που εντυπωσιάζει, τόσο τους ντόπιους όσο και τους ξένους επισκέπτες, βρίσκεται το φαράγγι των Μύλλων, καλυμμένο από ένα πέπλο πρασίνου.
Το φαράγγι καλύπτεται κυριολεκτικά από ένα χαλί άγριας βλάστησης, το οποίο κάνει δύσκολη την εξερεύνηση όλων των νερόμυλων (30 περίπου) που υπήρχαν στην κοίτη του ποταμού.
Ανάμεσα στα πολυάριθμα δέντρα και φυτά που καλύπτουν ολόκληρο το φαράγγι, βρίσκεται ένα ενετικό μέγαρο του δέκατου έκτου αιώνα (16ου), το οποίο αποτέλεσε κατοικία ενός ενετού φοροεισπράκτορα, που επιτηρούσε τις ποσότητες σιταριού που αλέσωνταν και την ποσότητα του αλευριού που παρασκευαζόταν, προκειμένου να φορολογηθούν οι μυλωνάδες.
Οι φούρνοι του, παρήγαγαν τις μεγάλες ποσότητες ψωμιού που ήταν απαραίτητες προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των Ενετικών Αρχών.
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει για τους επισκέπτες ο μεγάλος αριθμός εκκλησιών που βρίσκονται στην περιοχή όπως είναι η εκκλησία της Παναγίας του Χαλεβή, το μικρό παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη, το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου, και η εκκλησία των Αγίων Πέντε Παρθένων.
Όταν κάποιος αναφέρεται στο φαράγγι των Μύλλων, δεν μπορεί να αγνοήσει την χλωρίδα και την πανίδα του. Ο επισκέπτης νιώθει να χάνεται από την μαγεία της φύσης που τον περιβάλει. Τεράστια δέντρα όπως μουριές, κυπαρίσσια, αλλά και καλλιεργήσιμα δέντρα και φυτά, καθώς επίσης και τα πολύχρωμα αγριολούλουδα και οι θάμνοι που καλύπτουν το έδαφος σαν τάπητας, συνθέτουν ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς.
Η φύση έχει πράγματι ευλογήσει αυτόν τον τόπο. Το φαράγγι είναι επίσης βιότοπος κάθε τύπου φτερωτού πλάσματος. Ο επισκέπτης ακούει τις ευτυχείς μελωδίες της κουκουβάγιας , του κότσυφα, των τρυγονιών, και πολλών άλλων πουλιών τραγουδιού, ενώ έχει την ευκαιρία να θαυμάσει άγρια περιστέρια και γεράκια που βρίσκονται κρυμμένα ψηλά στους βράχους. Μέσα στο Μυλωνιανό φαράγγι, που αρχίζει στα δυτικά του Χρωμοναστηρίου και φθάνει σχεδόν στη θάλασσα, κτίστηκαν οι μικροί οικισμοί των Μύλλων.
Ο ενδιαφερόμενος επισκέπτης για την ξενάγηση του στο φαράγγι των Μύλων μπορεί να ξεκινήσει είτε από το Ξηρό Χωριό, είτε να οδηγήσει προς την κατεύθυνση του Χρωμοναστηρίου και να αφήσει το όχημα του στην πινακίδα με την επιγραφή «Φαράγγι των Μύλων». Μετά από έναν περίπατο περίπου 300 μέτρων φτάνει σε ένα παραδοσιακό καφενείο – Ταβέρνα, όπου ο Ευάγγελος τον περιμένει, έτοιμος να παράσχει οποιεσδήποτε πληροφορίες.
Ο Ευάγγελος μεγάλωσε στο χωριό που τώρα έχει εγκαταλειφθεί και έζησε εκεί έως το 1970. Υστέρα από την ανακαίνιση του σπιτιού στο οποίο μεγάλωσε, άνοιξε ένα παραδοσιακό καφενείο – Ταβέρνα όπου ο επισκέπτης μπορεί να βρει φαγητό και ποτά. Όλα τα προϊόντα που υπάρχουν στο μαγαζί, από την σαλάτα μέχρι και το κρέας είναι τοπικά προϊόντα και απολύτως φρέσκα. .
Καλώς ήρθατε στο Φαράγγι των Μύλλων
ΜΥΛΟΙ ΡΕΘΥΜΝΗΣ-ΦΑΡΑΓΓΙ ΜΥΛΛΩΝ
Συντεταγμένες: 35°20′16″N 24°30′12″E (Χάρτης)
Μύλοι
Χάρτης Θέση στην Ελλάδα Μύλοι Πληροφορίες Γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτη Περιφέρεια Κρήτης Νομός Ρεθύμνου Δήμος Ρεθύμνης Υψόμετρο 270 m Οι Μύλοι είναι σήμερα οικισμοί (τμήματα) της τοπικής κοινότητας Χρωμοναστηρίου του δήμου Ρεθύμνης της περιφέρειας Κρήτης (πρόγραμμα Καλλικράτης). Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας συμπεριλαμβανόταν στο δημοτικό διαμέρισμα Χρωμοναστηρίου του Καποδιστριακού δήμου Ρεθύμνης. Οι Άνω και Κάτω Μύλοι έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί οικισμοί μέσης πολιτιστικής αξίας (κατηγορία ΙΙ) (ΦΕΚΔ 728/1995) [1] [2]
Ιστορία, γεωγραφία περιοχής Οι Μύλοι Ρεθύμνου ήταν παλαιότερα οικισμός κτισμένος μέσα στο Μυλωνιανό φαράγγι σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο, αριστερά του αυτοκινητόδρομου προς Χρωμοναστήρι. Αποτελούνταν από δύο γειτονιές των Απάνω και Κάτω Μύλων. Από το 1972 οι Απάνω-Κάτω Μύλοι εγκαταλείφθηκαν και οι κάτοικοί τους εγκαταστάθηκαν στο νέο οικισμό των Μύλων που βρίσκεται δυτικά, εκτός φαραγγιού, σε υψόμετρο 270 μέτρων. Οι παλαιοί οικισμοί των Μύλων μέσα στο φαράγγι αποτελούν πλέον τουριστική περιοχή. Η νότια από τους παλιούς οικισμούς των Μύλων περιοχή του Μυλωνιανού φαραγγιού είναι πλούσια σε πηγαία νερά, γι’ αυτό κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν νερόμυλοι–αλευρόμυλοι από την εποχή που άρχισε να γίνεται χρήση των υδατοπτώσεων για παραγωγή ενέργειας. Το φαράγγι φιλοξενεί πολλά σπάνια είδη της κρητικής χλωρίδας και είναι πολύ εύκολο στην πρόσβαση[3] Το φαράγγι κατά τη Βενετική Κυριαρχία συναντάται με το όνομα Κοιλάδα Καμηλάρη (Valle Cammilari). [4]
Η αρχή του φαραγγιού, οικισμός Οι νερόμυλοι Αντούμε από το βιβλίο/εργασία «Οι νερόμυλοι του Ρεθύμνου, Μια ιστορική προσέγγιση της ακμής και παρακμής του προβιομηχανικού οικισμού» του Μανούσου Μαραγκάκη, σε συνεργασία με τους μαθητές της ομάδας ΤΕΧΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΜΥΛΟΜΑΘΕΙΑ του Ε.Π.Λ. Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 1996, τις εξής πληροφορίες: Κατά μήκος της κοίτης του ποταμού, που διασχίζει το φαράγγι, υπάρχουν χαλάσματα παλιών νερόμυλων από τους οποίους πήραν τα ονόματά τους οι προβιομηχανικοί οικισμοί Πάνω και Κάτω Μύλοι. Η ιστορία τους, καθώς και η ιστορία των νερόμυλων, ξεκινά πιθανότατα από το Μεσαίωνα. Η παλιότερη χρονολογία ύπαρξης νερόμυλων στους Μύλους έρχεται στο φως μέσα από ένα νοταριακό (συμβολαιογραφικό) έγγραφο που αφορά μια διαρκή ενοικίαση μύλου στις 31 Μαίου του 1643. Η παραγωγή και κυρίως οι αλεστικές υπηρεσίες τους ήταν ιδιαίτερα σημαντικές κατά τους περασμένους αιώνες, γιατί τροφοδοτούσαν αδιάκοπα την πόλη του Ρεθύμνου και τις γύρω περιοχές με αλεύρι για αρτοσκευάσματα. Ουσιαστική αιτία της δημιουργίας των μύλων στάθηκε η γεωργική πολιτική και συγκεκριμένα η πολιτική για το σιτάρι, την παραγωγή και τη μεταποίησή του, που εφάρμοσαν οι Ενετοί μετά από χρόνιες παραινέσεις προς τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας. Η πολιτική αυτή της σιτάρκειας που εφαρμόστηκε από τους κατακτητές Βενετούς, ήταν έργο μεγίστης στρατηγικής σημασίας για την ανεξαρτησία, σε περίοδο αποκλεισμών του νησιού από εχθρικούς στόλους.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι περισσότεροι Τούρκοι κατοικούσαν στους Κάτω Μύλους καθώς και σε διάσπαρτες μυλοκατοικίες και αγροικίες κατά μήκος του ποταμού και βορειότερα, μέχρι τον Άγιο Μάρκο. Τα εδάφη στην περιοχή αυτή τα διάλεξαν οι Τούρκοι γιατί ήταν πιο παραγωγικά, τα νερά περισσότερα, τα πηγάδια ψηλότερα για μεγαλύτερη ενέργεια στους νερόμυλους και η αγορά του Ρεθύμνου πιο κοντά. Οι Τούρκοι αποκαλούσαν τον οικισμό Δεϊμενλού ή Δεϊμενλίκ, που σημαίνει μύλοι-μυλότοπος. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής επαναλειτούργησαν εντονότερα 10 νερόμουλοι γιατί οι ντιζελοκίνητοι αλευρόμυλοι της πόλης σταμάτησαν να λειτουργούν από έλλειψη καυσίμων.
Το 1963 το Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών μετά από έκθεση γεωλόγου αποφάσισε τη μεταφορά του οικισμού. Για το σκοπό αυτό απαλλοτριώθηκε η περιοχή «Φραχτό» και παραχωρήθηκαν 20 οικόπεδα σε ισάριθμες οικογένειες και διατέθηκαν πιστώσεις για έργα υποδομής. Το 1972 παραδόθηκαν οι νέες οικίες ενώ εγκαταλείφθηκαν υποχρεωτικά και οριστικά οι δύο οικισμοί, Πάνω και Κάτω Μύλοι. Υπάρχουν ακόμα απομεινάρια του υδροδικτύου καθώς και αποσαθρωμένα εξαρτήματα του μηχανισμού των νερόμυλων, που άρχισαν να φθίνουν στο τέλος του 19ου αιώνα και εγκαταλείφθηκαν σταδιακά από τις αρχές του 20ου αιώνα.
Το φαράγγι Αυτό το καταπράσινο φαράγγι φιλοξενεί πολλά σπάνια είδη της κρητικής χλωρίδας. Η είσοδός του είναι στα νότια του χωριού Χρωμοναστήρι και η έξοδός του κοντά στο Ξηρό Χωριό.[5]. Η περιήγηση του φαραγγιού είναι δυνατή μόνο με τα πόδια, με δίωρη διαδρομή που αποζημιώνει τους περιηγητές της με μοναδικές δροσιστικές εικόνες αναψυχής, ιδιαίτερα την άνοιξη και τον καλοκαίρι.[6]
Το φαράγγι είναι κυριολεκτικά πνιγμένο μέσα στο πράσινο και ξεχωρίζει κανείς τα ερείπια των πετρόκτιστων κατοικιών των δύο οικισμών και τα απομεινάρια από τους τριάντα περίπου νερόμυλους που υπήρχαν. Οι περισσότεροι νερόμυλοι βρίσκονται κατανεμημένοι κατά μήκος του Μυλωνιανού ρυακιού, η δε πρόσβαση σε αυτούς δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη λόγω της απότομης γεωμορφίας και του ανάγλυφου της περιοχής. Τα νερά από το Χρωμοναστηριανό και Καπεδιανό ρυάκι ενώνονται και δημιουργούν το Μυλωνιανό ρυάκι που ενισχυμένο από τις γύρω πηγές, του Αγίου Αντωνίου, των Πέντε Παρθένων και άλλων μικρότερων μετάφερε μεγάλη ποσότητα νερού για όλο το χρόνο και έδινε κίνηση σε όλους τους μύλους συγχρόνως, τα νερά δε αυτά κατέληγαν βορειότερα στον ποταμό Πλατανέ.
Αναρίθμητα είναι τα σπήλαια στα ανατολικά και δυτικά πρανή του φαραγγιού. Γύρω γύρω υπάρχουν γραφικότατα εκκλησάκια που διατηρούνται ακόμα: Άγιος Αντώνιος, Τίμιος Σταυρός, Άγιος Ιωάννης (σε σπηλιά), Αγίες Πέντε Παρθένες, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος και βορειότερα η Παναγιά του Χαλεβή[7].
Άλλες πληροφορίες Οι παλαιοί Απάνω και Κάτω Μύλοι έχουν κηρυχθεί διατηρητέα μνημεία (ΦΕΚ Δ’ 728/21-9-1995).
Η περιοχή έχει ενταχθεί στο Κτηματολογικό Γραφείο Ρεθύμνου, ήδη από 7-7-2005 (Χρωμοναστήρι). (Άλλες περιοχές που εξυπηρετούνται από το γραφείο αυτό: Ρέθυμνο, ΄Αδελε, Αργυρούπολη, Αρμένοι, Ατσιπόπουλο, Γεράνι, Επισκοπή , Μαρουλάς, Πρασιές, Πρινές, Ρουσσοσπίτι) [8]
Βάμος – Χανιά
Ταξίδι στο Βάμο σημαίνει φυγή στο πιο ανόθευτο κομμάτι της Κρήτης, αυτό που σέβεται την ιστορία της, τα σπίτια και τα αρχοντικά της, αφουγκράζεται τη φύση και κρατά αναλλοίωτη την παράδοση. Σημαίνει συνάντηση με ανθρώπους αγέρωχους και απρόβλεπτους, που κάποιος αόρατος μαγνήτης κρατάει στον τόπο τους. Ελαιώνες και οπωρώνες δημιουργούν ένα σκηνικό Τοσκάνης, και τριγύρω αγροτόσπιτα φτιαγμένα από πέτρα, χώμα και ξύλο. Οι ντόπιοι θα σε υποδεχτούν σαν να σε ήξεραν από πάντα. Καθώς περπατάς στην παλιά γειτονιά με τα πέτρινα σοκάκια, τις μυστικές γωνιές και τα υπέροχα αναπαλαιωμένα αποκωρονιώτικα σπίτια, θα σε τραβήξουν να σε κεράσουν ρακή κι ένα εξαιρετικό κομμάτι απάκι έτσι για τον μεζέ.
Συνοδοιπόροι στο ταξίδι αυτό, άνθρωποι απ΄ όλο τον κόσμο, Άγγλοι, Αμερικανοί και Ιάπωνες. Μια ιδιόρρυθμη ”κάστα” μυημένων στην απόδραση προς το όνειρο. Γυρνούν ξανά και ξανά στον Βάμο για να αναγεννηθούν στη φύση, περπατώντας στα άπειρα μονοπάτια που οργώνουν την περιοχή, διασχίζοντας κατάφυτα ρέματα και απόμερα ξωκλήσια. Για να μάθουν πώς παρασκευάζεται η γραβιέρα, η μυζήθρα και ο ανθότυρος και να φορέσουν την ποδιά για να φτιάξουν καλιτσούνια και ντολμαδάκια. Για να δουν το φεγγάρι να βγαίνει πάνω από τα Λευκά Όρη πίνοντας Μαρουβά και ακούγοντας μαντινάδες για ανεκπλήρωτες αγάπες.
Χώρα Σφακίων – Χανιά
Από τα Χανιά ως τα Σφακιά είναι περίπου 90 λεπτά. Τόσο κάνει για να βγει κανείς από το Αιγαίο στο Λιβυκό, ακολουθώντας το δρόμο που περνάει μέσα απ’ το κρητικό ”φαρ ουέστ”. Ανάμεσα στις στροφές ξεφυτρώνουν μαγαζάκια, ταβέρνες, αναψυκτήρια και κάπου κάπου ένα ξενοδοχείο. Πίσω από τα άγρια βουνά, εμφανίζεται σαν προέκταση των φαραγγιών το Λιβυκό πέλαγος. Το τοπίο είναι καθηλωτικό, σχεδόν τρομακτικό. Η Χώρα είναι η έδρα του δήμου Σφακίων, του πιο αραιοκατοικημένου δήμου της Ελλάδας. Μια δυσπρόσιτη και τραχιά περιοχή που περιβάλλεται από τις απόκρημνες πλαγιές των Λευκών Ορέων και τα πολυάριθμα φαράγγια που σχηματίζονται σ’αυτές.
Το χωριό είναι χτισμένο σχεδόν στην κατάληξη του φαραγγιού του Ίμπρου κι έχει δύο λιμανάκια όπου δένουν τα καραβάκια για την Αγία Ρουμέλη, το Λουτρό και το νησί της Γαύδου. Σε τούτο τον τόπο θα βρεις περήφανους Σφακιανούς που δεν παραδόθηκαν ποτέ στους κατακτητές, που αψήφισαν το θάνατο και πρωτοστάτησαν σε αμέτρητες εξεγέρσεις κατά των Τούρκων. Είναι ένας τόπος γεμάτος περηφάνια, αγάπη για την Κρήτη και δέος για την ομορφιά που δεν τιθασεύεται.
Λουτρό Σφακίων – Χανιά
Δεκαπέντε λεπτά. Τόσο θα χρειαστεί το καραβάκι για να σας μεταφέρει από τη Χώρα Σφακίων στο μικροσκοπικό χωριό. Στο στριμωγμένο ανάμεσα στα βράχια οικισμό, νιώθει κανείς πως ανακάλυψε τον τελευταίο καλοκαιρινό παράδεισο της νότιας Κρήτης. Απομονωμένος, γαλήνιος, με ένα μπαράκι, μαγαζάκια και δωμάτια μετρημένα στα δάχτυλα. Εδώ δεν υπάρχουν δρόμοι που να οδηγούν στο Λουτρό ή μακριά από αυτό. Και πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να σε μαγέψει εκείνη η πανσέληνος που βάψει ολόκληρο τον κόλπο ασημένιο. Είναι η στιγμή που η επιστροφή στον πολιτισμό μοιάζει με εμπειρία που δεν θα θες να ξαναζήσεις.
Ανώγεια – Ρέθυμνο
”Τα Ανώγεια βρίσκονται πάνω σε κορυφή βουνού γιατί τους αρέσει να φαίνονται. Είναι το τελευταίο χωριό που συναντάς ανεβαίνοντας στον ουρανό από τον Ψηλορείτη. Τα μητάτα είναι τα σπίτια των βοσκών, σαν πέτρινες μήτρες, με την τεχνική της υστερομινωικής εποχής. Στα Ανώγεια οι γυναίκες έχουν ονομαστά μπαλκόνια με λουλούδια. Στα υφαντά τους στα εργαστήρια κυριαρχούσε ο κόκκινος κάμπος. Οι χώροι όπου γίνονταν οι γάμοι και τα γλέντια: στο Περαχώρι, στην Καβαλλαρία, στο Μεϊντάνι. Όλες οι πλατείες έχουν γύρω γύρω καφενεία. Στην ουσία είναι αξονικοί τομογράφοι.
Όταν κάποιος περάσει από τη μέση της πλατείας, ακτινογραφείται από τους θαμώνες. Ο σαρκασμός και ο αυτοσαρκασμός είναι στοιχεία της καθημερινότητας. Αν είσαι ξένος και επισκεφτείς τα Ανώγεια, όταν σε κεράσουν (και θα σε κεράσουν), να ανταποδώσεις το κέρασμα και θα σου ανοίξουν την καρδιά τους”. Έτσι περιγράφει ο Λουδοβίκος των Ανωγείων την πατρίδα του και μόνο αν την επισκεφτείτε θα μπορέσετε να καταλάβετε γιατί διαφέρει από κάθε άλλο χωριό της Κρήτης.
Μαργαρίτες – Ρέθυμνο
Θα σας το συστήσουν ως το χωριό των πιθαράδων, αφού οι Μαργαρίτες έχουν παράδοση στην αγγειοπλαστική. Τριγυρνώντας στα σοκάκια βλέπεις τις μεγάλες γλάστρες από πηλό έξω από τις πόρτες και τους λιγοστούς τουρίστες να μπαίνουν στα κεραμοποιεία. Τα λουλούδια κατακλύζουν τις αυλές, το βράδυ το αεράκι είναι δροσερό, η ρακή παγωμένη και η ζωή απλή και ωραία. Σκαρφαλωμένες σε υψόμετρο 300 μέτρων, στους βόρειους πρόποδες του Ψηλορείτη, οι Μαργαρίτες απέχουν 27 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο. Αρχαία μοναστήρια, πύργοι, μονοπάτια, ξωκλήσια κρυμμένα σε σπηλιές και φαράγγια και μια εύφορη κοιλάδα που απλώνεται μπροστά από το χωριό συνθέτουν το σκηνικό του γραφικού χωριού.
Πλακιάς – Ρέθυμνο
Τίποτα δεν θυμίζει το σκηνικό που αντίκριζαν εδώ οι ελάχιστοι, εναλλακτικοί ταξιδιώτες που έφταναν στο νότο του Ρεθύμνου πριν λίγες δεκαετίες: δέκα σπιτάκια όλα κι όλα και μια χούφτα φιλόξενοι κάτοικοι. Μετά τη δεκαετία του ’70, ο Πλακιάς μεγάλωσε, απέκτησε περισσότερα σπίτια που αγκαλιάζουν τον μεγάλο κόλπο που έχει σχήμα μισοφέγγαρου, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα, ταβερνάκια αλλά και πολλούς καλοκαιρινούς επισκέπτες που λατρεύουν τις παραλίες της και αλλά και την πεζοπορία.
Τριόπετρα – Ρέθυμνο
Γύρω μας τα γνώριμα, άναρχα βουνά της Κρήτης. Μόλις τρία χιλιόμετρα απ’ την περιοχή του Άγιου Παύλου είναι τα Ακούμια, ένα χωριό που ξεκινά από το ύψος του κεντρικού δρόμου και κατεβαίνει ως την παραλία της Ακουμιανής Γυαλιάς, δηλαδή της Τριόπετρας. Στεκόμαστε στην άκρη στον Άγιο Παύλο και αγναντεύουμε την παραλία της Τριόπετρας. Τρεις τεράστιες, λείες πέτρες στη μια άκρη της χάρισαν το όνομά της. Εκεί το τοπίο είναι τελείως διαφορετικό. Η παραλία είναι τεράστια σε μήκος με μαγαζάκια και καταλύματα μετρημένα στα δάχτυλα. Ήρθαμε εδώ για να βιώσουμε την απόλυτη ελευθερία, για να νιώσουμε την αλμύρα του Λιβυκού πελάγους στα χείλη και να χαμογελάσουμε.
Μακρύγιαλος – Λασίθι
Το ψαροχώρι βρίσκεται 25 χλμ από την Ιεράπετρα. Μέχρι τη δεκαετία του ’70, ο τότε μικρό παραθαλάσσιος οικισμός αποτελούσε μια φτωχή και παραμελημένη περιοχή στη νότια Κρήτη με λίγες αποθήκες κτισμένες στη άκρη της θάλασσας, στις οποίες οι ντόπιοι κάτοικοι (που εκείνη την εποχή κατοικούσαν στα γύρω βουνά) αποθήκευαν προς εξαγωγή διάφορα προϊόντα όπως λάδι, σουλτανίνα, χαρούπια, σιτηρά και οικόσιτα ζώα. Από το 1980, όμως, αυτό το ακατέργαστο παραθαλάσσιο κομμάτι στο Λιβυκό πέλαγος παίρνει γλυκιά εκδίκηση και έχει μετατραπεί στον αγαπημένο προορισμό για τους λάτρεις τις ανεπιτήδευτης ομορφιάς. Οι μυημένοι γνωρίζουν πως τα ήρεμα νερά της αμμουδερής παραλίας του οικισμού είναι πολύ ζεστά ακόμη και στα τέλη Οκτωβρίου.
Κουτσουνάρι – Λασίθι
Γραφικός οικισμός, μόλις 9 χλμ από την Ιεράπετρα. Ξεχωρίζει η μεγάλη αμμουδερή παραλία του που διαθέτει οργανωμένα αλλά και πιο ήσυχα σημεία. Το πανέμορφο χωριουδάκι είναι αρκετά ανεπτυγμένο τουριστικά ενώ μεγάλο του ατού είναι η κοντινή του απόσταση από την Ιεράπετρα. Εδώ, θα έρθετε για να ζήσετε ήσυχες διακοπές χωρίς να σας λείψει καμία από τις ανέσεις.
http://www.zarpanews.gr/
Παρόμοια θέματα
» Εγκρίθηκε η θεραπεία του καρκίνου με πρωτόνια στην Κρήτη! Αυτά είναι καλά νέα!!!
» Αυτά είναι τα τρία πρώτα νομοσχέδια της κυβέρνησης Τσίπρα Καμμένου
» Αν έχεις βύσμα διάβαινε αν έχεις κώλο στήσε ...
» Κρήτη | Το περήφανο νησί της βεντέτας που μισεί τους Γερμανούς | Photos
» Ποιοι είναι οι δήμοι στην Κρήτη που θα αποκτήσουν δωρεάν ίντερνετ;
» Αυτά είναι τα τρία πρώτα νομοσχέδια της κυβέρνησης Τσίπρα Καμμένου
» Αν έχεις βύσμα διάβαινε αν έχεις κώλο στήσε ...
» Κρήτη | Το περήφανο νησί της βεντέτας που μισεί τους Γερμανούς | Photos
» Ποιοι είναι οι δήμοι στην Κρήτη που θα αποκτήσουν δωρεάν ίντερνετ;
Σελίδα 1 από 1
Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτή
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
Πεμ Φεβ 08, 2024 10:56 pm από Admin
» Ερευνα-σοκ! Ο αργός «θάνατος» του Ελληνα αγρότη με οργανωμένο σχέδιο
Τετ Φεβ 07, 2024 8:02 pm από Admin
» ΦΠΑ: Έρχεται η αυτόματη επιστροφή – Ποιους αφορά – Πότε θα ξεκινήσει
Πεμ Φεβ 01, 2024 11:42 am από Admin
» Η γλώσσα των κουτσαβάκηδων (το λεξικό της μαγκιάς)
Δευ Ιαν 29, 2024 8:39 pm από Admin
» Έρχεται νέο σύστημα με αυτόματες κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων για χρέη στην εφορία
Δευ Ιαν 22, 2024 2:40 pm από Admin
» Ενημέρωση ιδιοκτητών δεσποζόμενων ζώων
Τρι Ιαν 16, 2024 7:03 pm από Admin
» Πώς θα βρείτε τα «χαμένα» σας ένσημα πριν το 2002
Πεμ Ιαν 11, 2024 8:24 pm από Admin
» Ο σεισμός-μαμούθ που ανύψωσε την Κρήτη και δημιούργησε τσουνάμι 12 μέτρων
Τρι Ιαν 02, 2024 8:52 pm από Admin
» Για πρώτη φορά στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής με την πρωτοποριακή τεχνική της ρομποτική
Παρ Δεκ 29, 2023 8:41 pm από Admin
» Ανοίγει η πλατφόρμα εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου – Δικαιολογητικά και προϋποθέσεις
Πεμ Δεκ 28, 2023 9:38 pm από Admin
» Ελεύθεροι επαγγελματίες: Αυξάνονται οι εισφορές τους το 2024 - Τα νέα ποσά
Τρι Δεκ 26, 2023 1:02 pm από Admin
» ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΜΕΤΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΣΚΥΛΟΥΣ ΑΠΟ ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΤΣΙΜΠΟΥΡΙΟΥ. ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΙΣ ΠΡΟΛΗΨΟΥΜΕ;
Δευ Δεκ 25, 2023 9:36 pm από Admin
» Δερματικα προβληματα – μυκητιαση, αλλεργικη δερματιτιδα, ψωρα σκυλου
Δευ Δεκ 25, 2023 9:22 pm από Admin
» Λεϊσμανίωση (Καλαζάρ) : Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Δευ Δεκ 25, 2023 9:17 pm από Admin
» 35Ν: Η κρητική τσικουδιά του Ηλία Μελισσουργού με όνομα και ποιότητα
Πεμ Δεκ 07, 2023 9:14 pm από Admin
» Γνωρίζατε ότι υπάρχουν ζωντανά ένζυμα στο μέλι
Πεμ Νοε 02, 2023 10:17 pm από Admin
» Τρεις νέες – τούρμπο ποικιλίες ελιάς με αντοχή στην βερτιτσιλίωση
Πεμ Σεπ 28, 2023 11:39 pm από Admin
» Νέα απόφαση του ΣτΕ βγάζει οριστικά εκτός δασικών χαρτών 7 εκατ. στρέμματα
Παρ Μάης 05, 2023 11:15 pm από Admin
» Ανοίγει η πλατφόρμα για τα «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη
Τρι Μάης 02, 2023 10:06 pm από Admin
» Πενταετής παραγραφή για τα χρέη στους ΟΤΑ
Παρ Απρ 14, 2023 9:35 pm από Admin
» ΕΣΠΑ: Τα 3 προγράμματα για να επενδύσουν οι αγρότες με κοινοτικό χρήμα
Τετ Μαρ 29, 2023 12:20 pm από Admin
» «Φωτοβολταϊκά στη στέγη»: Βγήκε ο οδηγός του προγράμματος-Δικαιούχοι και προύποθέσεις (έγγραφο)
Πεμ Μαρ 23, 2023 11:54 pm από Admin
» Πως να φτιάξω μόνος μου θειασβέστιο;
Κυρ Φεβ 19, 2023 7:37 pm από Admin
» Ένα κείμενο που πρέπει να διαβάσουν όλοι οι ελαιοκαλλιεργητές!
Τρι Νοε 15, 2022 8:13 pm από Admin
» Επιστήμονες από την Κρήτη ρίχνουν φως σε βακτήριο που πλήττει καλλιέργειες, όπως την ελιά και το αμπέλ
Τρι Φεβ 08, 2022 12:00 pm από Admin
» Νομοπαρασκευαστική για τα κληροτεμάχια
Παρ Ιαν 21, 2022 9:00 pm από Admin
» Πες μου πού είναι το χωράφι σου, να σου πω τι θα φυτέψεις
Τρι Ιαν 04, 2022 7:05 pm από Admin
» Κρητικά λουκάνικα ξιδάτα
Παρ Δεκ 24, 2021 8:39 pm από Admin
» Ντουκιάνι: Ο ιερός χώρος των παλιών Κρητικών
Κυρ Νοε 14, 2021 8:47 pm από Admin
» Το μπόλιασμα (κέντρωμα) των δέντρων. Οι τρόποι και πότε γίνεται
Κυρ Οκτ 24, 2021 9:33 am από Admin