Ο εμβολιασμός των καρποφόρων δέντρων

Η πρακτική του εμβολιασμού είναι πολύ διαδεδομένη ακριβώς επειδή επιτυγχάνονται με αυτήν πολλά και σημαντικά αποτελέσματα. 
Ειδικότερα:

• Διατηρούνται ποικιλίες που δεν αναπαράγονται με σπόρο δηλαδή αναπαραγωγή κλώνων που συνήθως δεν ενδείκνυται για πολλαπλασιασμό με άλλες μεθόδους.
  
• Αντιμετώπιση ασθενειών, η αρχή έγινε με το αμπέλι για την αντιμετώπιση της φυλλοξήρας.
  
• Προσαρμογή ενός είδους σε σχετικά δυσμενείς συνθήκες περιβάλλοντος, τόσο περιβάλλοντος όσο και εδάφους.
  
• Αντικατάσταση ενός είδους με ένα άλλο σε σύντομο χρονικό διάστημα για την αντιμετώπιση των αναγκών της αγοράς.
  
• Ανανέωση φυλλώματος.
  
• Αύξηση ανάπτυξης όπως πχ ροδακινιά σε αμυγδαλιά.
  
• Βελτίωση των χαρακτηριστικών των καρπών όπως πχ τα μανταρίνια τα οποία είναι εμβολιασμένα σε δέντρο λεμονιάς είναι πιο νόστιμα.
  
• Επίσπευση καρποφορίας.
  
• Λόγοι εντυπωσιασμού
  
• Παρουσία αρσενικών σε θηλυκά δέντρα σε περίπτωση δίοικης ή στείρας ποικιλία.
  

Ο εμβολιασμός των καρποφόρων δέντρων

Συνοπτική αναφορά στον εμβολιασμό των κυριότερων καρποφόρων δέντρων

Αμπέλι. Όλα τα υποκείμενα που χρησιμοποιούνται είναι αμερικάνικα και προέρχονται απο διασταυρώσεις των ειδών vitis berlandieri & vitis riparia, vitis rupestris γιατί είναι ανθεκτικά στην φυλλοξήρα. Συνήθως χρησιμοποιούνται υγιή μοσχεύματα που προέρχονται απο μητρικά φυτά που μεγάλωσαν για αυτό το σκοπό δηλαδή να δίνουν υγιείς κλιματίδες, ίσιες και καλά ξυλοποιημένες. Σε αυτά τα μοσχεύματα, γίνεται την άνοιξη εμβολιασμός διπλός αγγλικός σχιστός εμβολιασμός με εμβόλια τις ποικιλίες που επιθυμούμε. Τα εμβολιασμένα μοσχεύματα αφού τοποθετηθούν σε πριονίδια ή υγρή άμμο, μπαίνουν σε ειδικούς θαλάμους με ελεγχόμενες συνθήκες για να διευκολυνθεί η επούλωση στο σημείου εμβολιασμού.

Αχλαδιά. Το προτιμότερο υποκείμενο αποτελεί η κυδωνιά καθώς και η άγρια αχλαδιά. Η άγρια αχλαδιά παράγεται απο σπόρους ώριμων καρπών και ο εμβολιασμός γίνεται σε δέντρα δώδεκα περίπου μηνών. Η άγρια αχλαδιά έχει πολλές βαθιές ρίζες και δεν συνιστάται σε πολύ υγρά εδάφη ενώ είναι ανθεκτική σε ξηροθερμικές συνθήκες και στα ασβεστολιθικά εδάφη. Η κυδωνιά έχει αδύναμες και επιφανειακές ρίζες , δεν είναι πολύ ζωηρή και δεν αντέχει σε ασβεστολιθικα εδάφη ενώ δεν είναι συμβατή με όλες τις ποικιλίες της μηλιάς. Το δέντρο αρχίζει ωστόσο να παράγει πρόωρα και να βελτιώνει τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των φρούτων. Μπορούν να εμβολιαστούν και τα δύο με μάτι τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο ενώ την άνοιξη εφαρμόζεται ο γωνιακός εμβολιασμός.

Βερικοκιά. Είναι πυρηνόκαρπο και τα μεγαλύτερα προβλήματα ασυμβατότητας ποικιλίας και υποκειμένου εμφανίζονται εδώ. Ο προτιμότερος εμβολιασμός είναι χωρίς αμφιβολία με κοιμώμενο μάτι τον Ιούλιο και Αύγουστο. Άν δεν πετύχει, δοκιμάζουμε την άνοιξη με γωνιακό ή με σχήμα ράμφους.

Δαμασκηνιά. Τόσο για την ιαπωνική όσο και για την ευρωπαϊκή , είναι πού καλά τα υποκείμενα mirabolano που προσαρμόζονται σε κάθε περιβάλλον και είναι συμβατά με τις περισσότερες ποικιλίες. Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται με κοιμώμενο μάτι στην βάση του κορμού ή στον κορμό τον Σεπτέμβριο. Μόνο αν δεν πετύχει ο εμβολιασμός, γίνεται την επόμενη άνοιξη σχιστός ή στεφανωτός επανεμβολιασμός.

Κερασιά. Τα υποκείμενα προέρχονται απο σπορόφυτα άγριας κερασιάς ή μαχαλεπιού. Όμως η σύγχρονη τάση είναι υποκείμενα ή μοσχεύματα βυσσινιάς . Με αυτό τον τρόπο, το δέντρο αναπτύσσεται πολύ , προσαρμόζεται σε κάθε είδος εδάφους και μπαίνει γρηγορότερα σε παραγωγή. Τόσο η μαχαλέπιος όσο και η άγρια κερασιά δεν αντέχουν τα βαριά εδάφη  ενώ είναι προτιμότερος ο φθινοπωρινός εμβολιασμός με κοιμώμενο μάτι , παρόλο που στην κερασιά , το πρόβλημα της έκκρισης κόμμεος είναι λιγότερο έντονο. Έτσι είναι δυνατόν να γίνει σχιστός ή εμβολιασμός σε σχήμα ράμφους την άνοιξη.

Μηλιά. Το παραδοσιακό υποκείμενο είναι η αγριομηλιά που παίρνεται απο τους σπόρους γνωστού δέντρου, αν και αυτός ο τρόπος δεν χρησιμοποιείται πολύ στα φυτώρια. Οι σπόροι φυτεύονται σε άμμο και δίνουν ανόμοια δέντρα που μεταφυτεύονται σε γλάστρες ή απευθείας στα χωράφια όπου μπορούν να εμβολιαστούν οποιαδήποτε εποχή. Τον Ιούλιο με Αύγουστο, ο ιδανικός εμβολιασμός είναι με κοιμώμενο μάτι στο κορμό και λίγα εκατοστά πάνω απο το έδαφος. Την επόμενη άνοιξη θα κοπεί ο κορμός λίγο πάνω απο το σημείο εμβολιασμού για να διευκολυνθεί το δέσιμο και να υποστηρίζεται το βλαστάρι που θα πετάξει το εμβόλιο. Οι ανοιξιάτικοι εμβολιασμοί δίνουν καλύτερα αποτελέσματα  ν γίνουν με κεντρί ακόμα και σε μεγαλύτερα υποκείμενα. Ο πιο συνήθης, είναι ο σχιστός και ο γωνιακός που γίνονται το Φεβρουάριο με Μάρτιο.

Πορτοκαλιά. Ως υποκείμενα της πορτοκαλιάς χρησιμοποιούνται σπορόφυτα νεραντζιάς , πορτοκαλιάς, λεμονιάς καθώς και τα είδη  poncirus trifoliate & citrus triptera. Συνήθως ο εμβολιασμός γίνεται την άνοιξη στον οπωρώνα ή με κοιμώμενο μάτι στην βάση του κορμού αλλά και σε άλλα σημεία. Εφαρμόζεται επίσης και ο στεφανωτός που δημιουργεί γρήγορο και πλούσιο φύλλωμα. Για τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή , εκτός απο την νεραντζιά και την πορτοκαλιά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έρριζα μοσχεύματα λεμονιάς και κιτριάς.