Η πτώση του αεροσκάφους στου Σταυρωμένου ( 28ης Απριλίου 1941 )

26.12.2013



f1 Ελληνικό Bristol Blenheim

Bristol Blenheim Mk IVF

Ένα ιστορικό κειμήλιο του Ρεθύμνου το οποίο επιβάλλεται να επιστρέψει στο Πολεμικό Μουσείο στο Χρωμοναστήρι.

Με αφορμή τα εγκαίνια του Πολεμικού Μουσείου στο Χρωμοναστήρι, θεωρώ σκόπιμο να φέρω στην επικαιρότητα το θέμα της επιστροφής στο Ρέθυμνο του Βρετανικού μαχητικού αεροσκάφους Bristol Blenheim Mk Ivf ,το οποίο είχε πέσει στην περιοχή του Σταυρωμένου στις 28 Απριλίου 1941.

Είναι επιτακτικό νομίζω σε αυτή την χρονική στιγμή το Ρέθυμνο να ζητήσει την επιστροφή του κειμηλίου πίσω, διότι αποτελεί κομμάτι της Ιστορίας του Ρεθύμνου εφόσον συνδέεται με τις επιχειρήσεις των Γερμανών λίγο πριν από την Μάχη της Κρήτης, κυρίως όμως επειδή υπάρχει ο κατάλληλος θεματικός χώρος, που δεν είναι άλλος από το Πολεμικό Μουσείο στο Χρωμοναστήρι όπου μπορεί να εκτεθεί μόνιμα.

Η. ανέλκυση του αεροπλάνου έγινε με την υπόσχεση της επιστροφής

Όταν το Σεπτέμβριο του 1995 ήρθε στο Ρέθυμνο κλιμάκιο της Πολεμικής Αεροπορίας με σκοπό την ανέλκυση του αεροπλάνου υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις από φορείς, ιδιώτες και τον τοπικό τύπο. Το βασικό επιχείρημα ήταν ότι ενώ το αεροπλάνο αποτελούσε κομμάτι της τοπικής Ιστορίας η απόφαση για την επιχείρηση ανέλκυσης ελήφθη κρυφά και ερήμην τον τοπικών φορέων , κυρίως όμως δεν είχε την συναίνεση της κοινωνίας του Ρεθύμνου δεδομένου ότι το Ιστορικό κειμήλιο θα περνούσε στην δικαιοδοσία της Π.Α.. Το θέμα συζητήθηκε τότε και στο Δημοτικό Συμβούλιο εκτός ημερησίας διατάξεως στις 21-9-1995, όπου εκδόθηκε ψήφισμα το οποίο ταυτιζόταν με την άποψη της κοινής γνώμης, δηλαδή ότι μετά τις εργασίες συντήρησης θα πρέπει να επιστρέψει το αεροπλάνο στο Ρέθυμνο όταν βρεθεί κατάλληλος χώρος.

Μετά από διαβουλεύσεις τον τοπικών φορέων με την ηγεσία της Π.Α. και τη λήψη προφορικών υποσχέσεων οι αντιδράσεις κάμφθηκαν, οπότε ξεκίνησαν οι εργασίες για την ανέλκυση του αεροσκάφους οι οποίες είχαν διάρκεια περίπου εννέα μηνών. Στις 10 Ιουλίου 1996 το κουφάρι του αεροπλάνου βγήκε στο λιμάνι του Ρεθύμνου και πήρε το δρόμο για το Μουσείο της Π.Α. για συντήρηση και συναρμολόγηση.

Για την ιστορία αναφέρω τις δηλώσεις του τότε Νομάρχη κ Μανόλη Λίτινα :«Με την ανέλκυση του αεροσκάφους αναδεικνύεται μια λαμπρή σελίδα της ιστορίας της Μάχης της Κρήτης .Προσπάθεια πρέπει να γίνει για την συντήρηση του και η επαναφορά του στον τόπο μας …. Είναι ένα ζωντανό στοιχείο της ιστορίας μας και νομίζω ότι είναι επιβεβλημένο να γυρίσει πάλι στο Ρέθυμνο.» , καθώς και του τότε Αντιδημάρχου κ Στέλιου Τσουπάκη «Η ανέλκυση του αεροπλάνου μας δίνει την εικόνα και την ιστορία της τότε εποχής .Αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουμέντο , το οποίο πιστεύω με τις κατάλληλες ενέργειες πρέπει να παραμείνει στο Ρέθυμνο. Το Δημοτικό Συμβούλιο έχει πάρει απόφαση να εξευρεθεί ο κατάλληλος χώρος αφού ολοκληρωθούν οι εργασίες , οι οποίες πρέπει να γίνουν από τους ειδικούς, να μεταφερθεί εδώ και με την υποχρέωση να βρεθεί χώρος για να στεγαστεί»

Από τότε έχουν περάσει 15 χρόνια και η υπόθεση της επιστροφής του αεροπλάνου έχει πάρει για τα καλά τα μονοπάτια της λήθης , με αποτέλεσμα σήμερα το Ρεθεμνιώτικο κειμήλιο να αποτελεί το καμάρι του Μουσείου της Π.Α. στο Τατόι κοσμώντας τον χώρο ως σπάνιο έκθεμα στο υπόστεγο «Λέρος».

Θα επιχειρήσω λοιπόν σε αυτό το άρθρο να περιγράψω το Ιστορικό και Τεχνολογικό προφίλ του Ρεθεμνιώτικου κειμηλίου με την ελπίδα ότι οι φορείς της πόλης θα κινηθούν ώστε να επιστέψει στο χώρο που ανήκει Ιστορικά.

Για την διεξαγωγή αυτής της έρευνας και την συλλογή των στοιχείων οφείλω να ευχαριστήσω τον φίλο Σκαρτσιλάκη Δημήτρη για τις χρήσιμες υποδείξεις και την πλούσια βιβλιογραφία, τον εγγονό του Μάρκου Κουμιωτάκη κύριο Δρυγιανάκη Μάρκο για τις πληροφορίες και την φωτογραφία του παππού του, τον 83 χρόνο σήμερα Κ Δημήτρη Α . Καλλέργη για την αφήγηση και τις πληροφορίες, καθώς και τον Ρεθεμνιώτη καπετάνιο του «Σκορπιού» κύριο Αποστολάκη Αποστόλη,



2 Τίτλοι από την εφημερίδα Ρεθεμνιώτικα Νέα τον Σεπτεμβριο του 1995

Επιχείρηση DEMON

Μετά την αυτοκτονία του πρωθυπουργού Α.Κορυζή στις 18 Απριλίου 1941 οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν αρχίσει να εγκαταλείπουν την ηπειρωτική Ελλάδα για την Κρήτη και την Αίγυπτο.

Η τελευταία πράξη της Μάχης της Αθήνας διαδραματίστηκε πάνω από τον Αττικό ουρανό στις 20 Απριλίου, με βασικό πρωταγωνιστή τη RAF. Στο εξής τα αεροπλάνα της RAF θα αναλάμβαναν τον ρόλο της εναέριας κάλυψης στις νηοπομπές που θα μετέφεραν τα ελληνικά και συμμαχικά στρατεύματα καθώς θα υποχωρούσαν.

Στις 24 Απριλίου 1941 διατάχθηκε από την Βρετανική διοίκηση του εκστρατευτικού σώματος στην Ελλάδα η πλήρης αποχώρηση των στρατευμάτων εφαρμόζοντας το σχέδιο με την κωδική ονομασία «DEMON».

Για την αποχώρηση είχαν επιλεγεί τα σημεία επιβίβασης των στρατευμάτων από τα λιμάνια Ραφήνας, Πόρτο Ράφτη, Μεγάρων ,Ναυπλίου, Μονεμβασιάς, Καλαμάτας όπου κατέπλεαν ήδη μεταγωγικά και πολεμικά πλοία.


f3 Η πορεία της νηοπομπής GA-14 με κατεύθυνση την Β Αφρική παρακάμπτοντας την Σούδα, η διακεκομμένη γραμμή δείχνει την πορεία του χτυπημένου Blenheim προς το αεροδρόμιο του Ρεθύμνου

Η νηοπομπή GA-14

Στις 23 και 24 Απριλίου η 203 Μοίρα Δίωξης της RAFμε 9 δικινητήρια μαχητικά μεταστάθμευσε από το Αντεν στο Ηράκλειο με αποστολή να προστατεύει τις νηοπομπές. Οι απώλειες στο Αιγαίο ήταν ήδη πολλές αφού μέσα στον Απρίλιο τα Γερμανικά βομβαρδιστικά είχαν βυθίσει 77 συμμαχικά εμπορικά πλοία, δύο βρετανικά αντιτορπιλικά και πέντε ελληνικά.

Το Σάββατο 26 Απριλίου 1941 η Αθήνα πλημμύρισε με Έλληνες, Βρετανούς, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς στρατιώτες που είχαν αποκοπεί από τις μονάδες τους μετά την προέλαση του Γερμανικού στρατού και προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να φθάσουν στα προκαθορισμένα σημεία επιβίβασης.

Το απόγευμα της 27ης Απριλίου 1941 μια νηοπομπή με κωδικό GA-14 με χιλιάδες άνδρες ξεκίνησε από το Πόρτο Ράφτη κατευθείαν για την Αλεξάνδρεια παρακάμπτοντας την Σούδα για να μην εκτεθούν σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας του συνωστισμού και της αυξανόμενης έντασης των επιθέσεων της Luftwaffe κατά της Κρήτης. Τα σκάφη που αποτελούσαν την νηοπομπή ήταν τα Glegyle-Salween-Khedive Ismail-Dilwara-City of London και έφθασαν στον προορισμό τους χωρίς απώλειες.

Στις 22:00 της ίδιας μέρας το καταδρομικό Ajax με συνοδεία τριών αντιτορπιλικών έφθασε στο Πόρτο Ράφτη όπου επιβιβάστηκαν μέχρι το πρωί στις 03:30 της 28ης Απριλίου 4.640 άνδρες από τους οποίους οι 2500 στο Ajax. Ένα από τα αντιτορπιλικά το Havock διέσωσε από την αιχμαλωσία και επιβίβασε την τελευταία στιγμή 800 στρατιώτες κυρίως Νεοζηλανδούς τους οποίους είχαν κυκλώσει οι Γερμανοί στη Ραφήνα.



f4 Η θέση του αεροναυαγίου έξω από την περιοχή του Σταυρωμένου

Η πτώση του αεροσκάφους στου Σταυρωμένου

Ξημέρωμα της 28ης Απριλίου 1941 και ενώ η νηοπομπή του καταδρομικού Ajax είχε προχωρήσει αρκετά στο Αιγαίο για να ενωθεί με τα πλοία της νηοπομπής GA-14, τρία καταδιωκτικά Blenheim της 203 Μοίρας έφυγαν από το Ηράκλειο με αποστολή να προστατεύσουν τα τέσσερα πλοία. Όμως στην προσπάθεια τους να προσεγγίσουν τα πολεμικά πλοία , εφαρμόζοντας τον συνθηματικό τρόπο αναγνώρισης, κατεβάζοντας δηλαδή το σύστημα προσγείωσης και συγχρόνως αναβόσβηναν τα φώτα σχηματίζοντας το γράμμα της ημέρας, ένα από τα αντιτορπιλικά της συνοδείας έβαλε κατά λάθος εναντίον των φιλικών αεροσκαφών αφού από μακριά έμοιαζαν με Γερμανικά Γιούνκερς Ju88.



Αρχικά δεν αναφέρθηκε κάποια ζημιά, αλλά λίγο αργότερα ο ανθυποσμηναγός Gordon Hall ενημέρωσε τον αρχηγό του σχηματισμού ότι στο αεροσκάφος του με κωδικό L9044 ο δεξιός κινητήρας είχε πάρει φωτιά και θα προσπαθούσε να γυρίσει πίσω στο Ηράκλειο. Το πλήρωμα έκανε μια εκτίμηση της θέσης τους και της απόστασης τους από την βάση και αποφάσισαν να κατευθυνθούν προς το αεροδρόμιο του Ρεθύμνου που ήταν ποιο κοντά . Το αεροσκάφος έχανε συνεχώς ύψος και ενάμισι χιλιόμετρο από το Ρέθυμνο έπεσε στη θάλασσα, παγιδεύοντας μισολιπόθυμο στο πιλοτήριο τον κυβερνήτη Gordon Hall. Ο πολυβολητής είχε καταφέρει να ρίξει στην θάλασσα την σωστική λέμβο και ο πλοηγός επισμηνίας Poole κατάφερε να απεγκλωβίσει από το πιλοτήριο τον Gordon Hall. Οι τρεις άντρες ανέβηκαν στην σωστική λέμβο και άρχισαν να κωπηλατούν , τους εμπόδιζαν όμως τα ισχυρά ρεύματα και η φουρτούνα να προσεγγίσουν την στεριά. Έκπληκτοι τότε είδαν έναν άνθρωπο να κολυμπά στη θάλασσα και να τους πετάει ένα σκοινί.

Ήταν ο Μάρκος Κουμιωτάκης.


Δημήτρης Α. Καλλέργης

Ο 83χρονος σήμερα κ Δημήτρης Καλλέργης από το Παγκαλοχώρι ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές της διάσωσης του πληρώματος του αεροπλάνου. Όπως μου αφηγήθηκε: «τότε ήταν 14 ετών και ήταν η σειρά του εκείνη την ημέρα να βγάλει τα πρόβατα του πατέρα του για βοσκή στην περιοχή του Σταυρωμένου. Από το σημείο που βρισκόταν, είχε μία πανοραμική θέα της περιοχής του Σταυρωμένου,

Ένας αμυδρός βόμβος του απέσπασε την προσοχή και γυρνώντας το βλέμμα του προς το πέλαγος, είδε έκπληκτος ένα αεροπλάνο που η τροχιά του δεν ήταν οριζόντια αλλά σχεδόν κατακόρυφη. Σε δευτερόλεπτα είδε μεγάλους αφρούς να τινάζονται ψηλά καθώς το αεροπλάνο έπεφτε με ορμή στα αγριεμένα κύματα. Σε λίγο διέκρινε ανθρώπους να παλεύουν με τα κύματα και ταραγμένος έτρεξε να ειδοποιήσει τον θείο του Κουμιωτάκη Μάρκο ο οποίος βρισκόταν εκεί κοντά στο αμπέλι με τις κόρες του.»


Κουμιωτάκης Μάρκος

Ο Μάρκος Κουμιωτάκης (1903-1984) από το Παγκαλοχώρι ήταν δεινός κολυμβητής , τον θυμούνται όλοι σαν μανιώδη ψαρά, από τους καλύτερους βουτηχτές και σαν κορυφαίο χταποδά. Εκείνη την ημέρα είχε κατέβει νωρίς το πρωί στο αμπέλι του για να οργώσει μαζί με τις τέσσερις κόρες του, την Ευτυχία, τη Θεοδοσία, την Ειρήνη και τη Στέλλα. Όταν τον ειδοποίησε ο ανιψιός του Δ.Καλλέργης για το συμβάν, ο Κουμιωτάκης έστειλε το μικρό Δ Καλλέργη να βρει από τα γειτονικά κτήματα σκοινί. Ο Καλλέργης βρήκε μερικά φορτώματα από σαμάρια γαιδουριών και χωρίς δεύτερη σκέψη ο Κουμιωτάκης άρπαξε το σκοινί, αψηφώντας τη θαλασσοταραχή ρίχτηκε στο νερό λέγοντας στον μικρό Καλλέργη να κρατάει δυνατά την μια άκρη του σχοινιού από την ακτή και όταν του κάνει σινιάλο να αρχίσει να τραβάει, με την άλλη άκρη του σκοινιού δεμένη γύρω στη μέση του ο Κουμιωτάκης, παλεύοντας υπεράνθρωπα επί δύο ώρες με τα μανιασμένα κύματα και τον μικρό Καλλέργη να τραβάει κατόρθωσαν να βγάλουν του Άγγλους στη στεριά. Πατώντας πλέον σε στέρεο έδαφος οι τρεις αεροπόροι αγκάλιαζαν πανευτυχείς τους σωτήρες τους και με ευγνωμοσύνη τους φιλούσαν τα χέρια.



f6 Μάρκος Κουμιωτάκης όρθιος ανάμεσα σε φίλους λίγο καιρό πριν το αεροναυάγιο

Η τυχαία ανακάλυψη από ένα δύτη το 1991

Το αεροσκάφος έμεινε στον βυθό για μισό αιώνα και ενώ όλοι είχαν ακούσει για το κατόρθωμα του Κουμιωτάκη κανένας δεν ασχολήθηκε ξανά με το αεροσκάφος. Μόνο η αναφορά στο βιβλίο του Μάρκου Πολιουδάκη «Η μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο Τόμος Α» βεβαίωνε για την ύπαρξη του αεροσκάφους στο βυθό του Σταυρωμένου.

Όλα ξεκίνησαν όταν ο Σπύρος Παπακαστρίτσιος, φανατικός ψαροντουφεκάς και επαγγελματίας αυτοδύτης από τα Χανιά εντόπισε τυχαία τον Νοέμβριο του 1991 το αεροπλάνο στην περιοχή του Σταυρωμένου. Ο Παπακαστρίτσιος εξέτασε προσεκτικά το αεροπλάνο μέσα κι έξω και σε επόμενη κατάδυση έφερε μαζί του φωτογραφική μηχανή και έβγαλε φωτογραφίες του αεροπλάνου από κάθε γωνιά. Με όλα αυτά τα στοιχεία, πήγε στην Πολεμική Αεροπορία και ανέφερε τι είχε βρει.

Η Π. Α. έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και το 1993 ο Παπακαστρίτσιος οδήγησε στο αεροναυάγιο μια ομάδα ειδικά εκπαιδευμένων δυτών της ΚΟΣΥΘΕ (Κινητής Ομάδας Συντήρησης Υποβρυχίων και Θαλασσίων Εγκαταστάσεων). Φανερά εντυπωσιασμένοι από την απρόσμενα καλή κατάσταση του αεροσκάφους, οι αξιωματικοί-δύτες άρχισαν να εξετάζουν με ποιο τρόπο να το ανελκύσουν ακέραιο, ώστε να μεταφερθεί στη στεριά για συντήρηση. Σε σχετικά μικρό βάθος 18 μέτρων το αεροπλάνο ήταν σχεδόν ακέραιο και φαινομενικά ανέπαφο από το χρόνο. Παρά την πολυετή παραμονή του σε αλμυρό περιβάλλον δεν παρουσίαζε τη διάβρωση που θα περίμενε κανείς, κι αυτό επειδή το μαγνήσιο στα κράματα της μεταλλικής κατασκευής έδρασε σαν “θυσιαζόμενη άνοδος”, παρέχοντας καθοδική προστασία στα αλουμινένια μέρη. Αν δεν υπήρχαν οι ύφαλοι που πλαισιώνουν το αεροπλάνο ανατολικά και δυτικά, αυτό σίγουρα δεν θα υπήρχε σήμερα. Οι μηχανότρατες θα το είχαν από καιρό “ξυρίσει” όπως γίνεται με πολλά ενάλια ιστορικά ευρήματα.

f8 Η ανέλκυση στο λιμάνι του Ρεθύμνου 10 Ιουλίου 1996

Ο σχεδιασμός της επιχείρησης ανέλκυσης

Η Πολεμική Αεροπορία εκτίμησε ότι λόγω της καλής κατάστασης του αεροσκάφους και του μικρού βάθους ήταν εφικτή η ανέλκυση, αλλά υπήρχαν σοβαροί κίνδυνοι για την επιχείρηση. Ο πρωτεύων κίνδυνος ήταν η πιθανότητα να υπάρχουν βόμβες μέσα στο αεροπλάνο τις οποίες για κάποιο τεχνικό λόγο να μην πρόλαβε να ρίξει στην θάλασσα ο Gordon Hall , οι οποίες θα μπορούσαν να εκραγούν με την παραμικρή κίνηση του αεροπλάνου. Ένας άλλος κίνδυνος ήταν, ότι παρά την φαινομενικά καλή κατάσταση του σκάφους, ενδεχομένως μια μετακίνηση να προξενούσε σοβαρές ζημιές.

Ο σχεδιασμός της επιχείρησης χωρίστηκε σε τρεις φάσεις.

Στην πρώτη φάση δύτες με φουσκωτά της ΚΟΣΥΘΕ θα έκαναν έλεγχο αν υπήρχαν βόμβες και από ποια σημεία μπορούσαν να δέσουν το αεροπλάνο με ασφάλεια.

Στην δεύτερη φάση της αποκόλλησης από τον βυθό ,θα έπρεπε να φύγει η άμμος και στην συνέχεια να γίνει η ανέλκυση με την μέθοδο της Αρχής του Αρχιμήδη. Με απλά λόγια θα έδεναν μπαλόνια από βινύλιο στο αεροπλάνο τα οποία στην συνέχεια θα γέμιζαν με αέρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας , δημιουργώντας συνθήκες άνωσης με δυνάμεις μεγαλύτερες από το βάρος του αεροπλάνου ώστε να έρθει στην επιφάνεια. Το αεροπλάνο είχε βάρος τέσσερις τόνους και θα χρειαζόταν 19 μπαλόνια με συνολική δύναμη ανέλκυσης 19 τόνων , περίπου πενταπλάσια από το βάρος του αεροπλάνου για να ξεβεντουζάρει από το βυθό, καθώς και την πρόσθετη δύναμη του βαρούλκου που είχε ο «Σκορπιός» για να σηκώνει άγκυρα.

Στην τρίτη φάση την απλούστερη θα το ρυμουλκούσαν στο λιμάνι του Ρεθύμνου και με γερανό θα το ανέβαζαν στην προβλήτα ώστε να το παραλάβουν οι τεχνικοί – συντηρητές του Πολεμικού Μουσείου της Αεροπορίας .

Η επιχείρηση ανέλκυσης.

Η ομάδα δυτών της ΚΟΣΥΘΕ ήρθε στο Ρέθυμνο στις 6 Σεπτεμβρίου 1995 στην οποία ενσωματώθηκε μετά από έγκριση της Π.Α. ο Πέτρος Νικολαίδης συνεργάτης του περιοδικού ΓΑΙΟΡΑΜΑ EXPERIMENT με 450 κιλά φωτογραφικό και καταδυτικό εξοπλισμό. Οι δυσκολίες στην επιχείρηση που ξεκινούσε ήταν πολλές. Η πρώτη δυσκολία ήταν ότι τα φουσκωτά της Π.Α. δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της επιχείρησης και έτσι ναυλώθηκε το τρεχαντήρι «Σκορπιός» από το Ρέθυμνο. Ο «Σκορπιός» εκείνη την εποχή είχε μετασκευαστεί σε σκάφος τουριστικών εκδρομών και είχε καπετάνιο τον Ρεθεμνιώτη Αποστολάκη Αποστόλη. Η συμβολή του καπετάνιου Αποστολάκη στην επιχείρηση αποδείχτηκε σημαντική, διότι η τέχνη του στη μανούβρα και η προσοχή που επέδειξε στην διεξαγωγή των θαλάσσιων επιχειρήσεων οδήγησαν στο αίσιο τέλος της ανέλκυσης. Μια άλλη δυσκολία ήταν ο καιρός ο οποίος δεν ήταν πάντα ευνοϊκός για την επιχείρηση και κρατούσε αρκετές ημέρες τους δύτες στην στεριά. Τελικά το αεροπλάνο μετά από κοπιαστικές προσπάθειες σαράντα ημερών ήρθε στο λιμάνι του Ρεθύμνου στις 15 Οκτωβρίου 1995.

Στην συνέχεια το αεροπλάνο αποτέθηκε στον βυθό του λιμανιού σε βάθος 6 μέτρων παραμένοντας φρουρούμενο από το Λιμενικό μέχρι τον Ιούλιο του 1996. Αυτή χρονική καθυστέρηση των εννέα μηνών και η περίσσεια οξυγόνου στο βυθό του λιμανιού επιβάρυναν την κατάσταση των μετάλλων του αεροπλάνου με αποτέλεσμα να σπάσει σε δύο τμήματα όταν τελικά βγήκε στην επιφάνεια στις 10 Ιουλίου 1996.

Ο σκελετός του αεροπλάνου αποσυναρμολογήθηκε (πτέρυγες – κινητήρες –άτρακτος), τοποθετήθηκε σε πλατφόρμες και μεταφέρθηκε στο μουσείο της Π.Α. όπου με ειδική επεξεργασία καθαρίστηκε και συναρμολογήθηκε .

Τεχνικά Χαρακτηριστικά

Πλήρωμα 3

Κινητήρες 2 Bristol Mercury XV 920hp

Βάρος Μέγιστο 15682lb Κενό 9823lb

Διαστάσεις Εκπέτασμα 56ft 4in Μήκος 42ft 9in Υψος 9ft 10in Επιφάνεια πτερύγων 469 τετρ. πόδια

Επιδόσεις Μεγ. Ταχύτητα 266mph (στα 15000ft) Εμβέλεια 1457mls Επιχειρησιακή. Οροφή 23000ft

Οπλισμός Μέγιστο φορτίο βομβών 1200lb

f9Το Blenheim στο Μουσείο της Π.Α. σήμερα

Σχεδίαση – Εξέλιξη – Επιχειρησιακή Ιστορία

Το 1934 ο λόρδος Rothermere, εκδότης της εφημερίδας Daily Mail, παρήγγειλε στη βιομηχανία Μπρίστολ να κατασκευάσει για λογαριασμό του ένα γρήγορο επιβατικό αεροπλάνο. Η πρώτη πτήση έγινε τον Απρίλιο 1935, και το αεροπλάνο έκανε μεγάλη εντύπωση, διότι ήταν το πρώτο βρετανικό μονοπλάνο με μεταλλική επικάλυψη σε ολόκληρη την άτρακτο και τα φτερά, ανασυρόμενο σύστημα προσγείωσης και ταχύτητα αρκετά μεγαλύτερη από τα μαχητικά διπλάνα της εποχής. Η RAF ζήτησε από το λόρδο Rothermere την άδεια να χρησιμοποιήσει το νέο σχέδιο σαν μοντέλο για ένα ελαφρύ βομβαρδιστικό, το οποίο πέταξε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 1936. Στις αρχές του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου το Blenheim ήταν το βασικό ελαφρύ βομβαρδιστικό της RAF, αλλά τελικά αποδείχτηκε υπερβολικά εύκολη λεία για το πολύ ταχύτερο και ευέλικτο γερμανικό καταδιωκτικό Messerschmitt Bf 109. Ωστόσο, παρά τις αδυναμίες του, οι διάφοροι τύποι του Blenheim σταδιοδρόμησαν σε όλα τα μέτωπα του πολέμου. Μετά την πτώση της Γαλλίας στα χέρια των Γερμανών τον Ιούνιο του 1940, η RAF συγκρότησε την αεροπορία των Ελεύθερων Γάλλων, που εξοπλίστηκε με ένα κράμα από Blenheim και αναγνωριστικά Westland Lysander, που στάλθηκε στη Βόρειο Αφρική, όπου χρησιμοποιήθηκε ενάντια στους Ιταλούς και Γερμανούς. Κατά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η τεχνολογία καταδιωκτικών είχε πια εξαλείψει την υπεροχή του Blenheim σε ταχύτητα, έτσι που σαν βομβαρδιστικό και παράκτιο περιπολικό είχε περιορισμένη επιτυχία. Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα που εξακολουθούσε να διατηρεί όμως έναντι των καταδιωκτικών ήταν η ακτίνα δράσης του. Μπορούσε να διεισδύσει βαθειά μέσα στον εχθρικό χώρο, με την προϋπόθεση βέβαια πως δεν θα συναντούσε εχθρικά καταδιωκτικά στην πορεία του. Δυσκίνητο και αργό στη στρέψη, σύντομα επισκιάστηκε από νέους τύπους πιο σύγχρονης σχεδίασης, ωστόσο το Blenheim παρέμεινε στην πρώτη γραμμή κατά τα πρώτα χρόνια του πολέμου. Τα Blenheim συνέχισαν να επιχειρούν ευρύτατα σε διάφορα καθήκοντα, μέχρι το 1943, εξοπλίζοντας συνολικά 26 Μοίρες της RAF

f10Το Blenheim στο Μουσείο της Π.Α. σήμερα

Η Πολεμική Αεροπορία ξέχασε το Ρέθυμνο

Στις 3 Νοεμβρίου του 1997 η Π.Α.σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο βετεράνων αεροπόρων της RAF οργάνωσε στην αεροπορική βάση της Δεκέλειας μια τελετή προς τιμή του σμηνάρχου ε.α. Gordon Hall ο οποίος ήταν ο μοναδικός επιζών από το τριμελές πλήρωμα του αεροσκάφους αφού ο πλοηγός και ο πολυβολητής του αεροσκάφους είχαν σκοτωθεί στη διάρκεια του πολέμου. Στον συγκινημένο Βρετανό δόθηκε ένα αναμνηστικό άλμπουμ με φωτογραφίες από τις εργασίες ανέλκυσης και συντήρησης του ιστορικού αεροπλάνου καθώς και μια πλακέτα στην οποία είχε τοποθετηθεί ένα τμήμα από το Blenheim. Δυστυχώς η Π.Α. ξέχασε από πού είχε πάρει το αεροπλάνο και στην συγκεκριμένη τελετή δεν προσκλήθηκε κανένας φορέας από το Ρέθυμνο.

Φοβάμαι ότι αυτή η στάση να τιμηθεί ο Άγγλος πιλότος και να ξεχαστεί ολόκληρο το Ρέθυμνο δείχνει την αντίληψη της Π.Α. σχετικά με το θέμα, θεωρεί δηλαδή το Blenheim ιδιοκτησία της και δεν θέλει να μας το υπενθυμίζει μήπως και το ζητήσουμε κάποια μέρα.

f11 ο πιλότος Gordon Hall με στελέχη του Μουσείου της Π.Α. στην τελετή του 1997

Στο δια ταύτα

Είναι Υποχρέωση της Π.Α. να επιστρέψει το κειμήλιο στο Ρέθυμνο.

Είναι ηθική υποχρέωση της πόλης να τιμήσει τον δύτη Παπακαστρίτσιο για την ανακάλυψη και τους Μάρκο Κουμιωτάκη – Δημήτρη Α Καλλέργη για την ηρωική τους πράξη.

Οι επίσημοι φορείς Βουλευτές, Νομαρχία , Δήμος και οι υπεύθυνοι του Πολεμικού Μουσείου στο Χρωμοναστήρι πρέπει να κινηθούν άμεσα ώστε να ξεκινήσουν οι διαδικασίες ώστε το Blenheim να έρθει στο νέο Μουσείο., αφού έχει εξαλειφθεί πλέον το πρόβλημα της στέγασης .

Είναι μια πρόκληση για τον αρχηγό ΓΕΣ Αντιστράτηγο κ Φράγκο Φραγκούλη να συνδράμει σε μια δύσκολη αποστολή ώστε να έρθει το Blenheim στο Χρωμοναστήρι.

Βιβλιογραφία – Πηγές

Η Μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο Τόμος Α Μάρκου Πολιουδάκη 1983
Ο Αεροπορικός Πόλεμος στην Ελλάδα 1940-1941 C. Shores- B.Cull-N. Malizia Eurobooks 2000 Μετάφραση Δ. Σταυρόπουλος
Air War over Greece & Albania 1940-1941 Alexis Mentidis July 2008
Περιοδικό EXPERIMENT ΓΑΙΟΡΑΜΑ Ετ3 Νο 2 Μάρτιος – Απρίλιος 1996
Περιοδικό Αεροπορική Ιστορία τευχ 13 Οκτ-Νοε 2001
Περιοδικό Πτήση και Διάστημα τευχ 151 Νοέμβριος 1997
Περιοδικό Κατάδυση Δεκέμβριος 1993
Περιοδικό 4 Τροχοί τευχ 361 Οκτώβριος 2000
Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας (http://www.haf.gr/el/history/museum/exhibition.asp)
Ιστοσελίδα RAF (http://www.raf.mod.uk/)
Bristol Aircraft Worldwide Survey (http://bristolaircraft.fotopic.net/)
http://www.flickr.com/search/?q=Tatoi-Dekelia&w=all&s=int
Hellenic Airforce Museum (http://www.zg52.com/HAF%20museum.htm)
Εφ. Ρεθεμνιώτικα Νέα 22-9-1995/23&24-9-1995/26-9-1995/11-9-1996
Εφ Κρητική Επιθεώρηση 9-3-1996/27-3-1996
Πηγές φωτογραφιών
f1 πηγή ΓΑΙΟΡΑΜΑ –
f3 πηγή ΓΑΙΟΡΑΜΑ –
f4 πηγή ΓΑΙΟΡΑΜΑ—
f5 πηγή αρχείο Δρυγιανάκη Μάρκου
f6πηγή ΓΑΙΟΡΑΜΑ
f9πηγή http://www.zg52.com/HAF%20museum.htm……..
f10 πηγή Αεροπορική Ιστορία τευχ 13
of11 πηγή http://el.wikipedia.org/wiki/Bristol_Blenheim